Anatomiya 2014. indd

Prostata bezi adenomasida bezning to‘qimasi o‘sib ketib, bez 

kattalashadi. Bez kattalashgandan keyin siydik chiqarish yo‘lini siqib, 

to‘sib qo‘yadi, natijada qovuq, siydik nayida, hatto buyrak jomlari-

da siydik doim dimlanib turadi. Infeksiya qo‘shilsa sistit, pielonef-

rit paydo bo‘ladi. Kasallikning dastlabki bosqichida siydik chiqarish 

qiyinlashadi. Keyinchalik siyish tez-tez qistaydi va bu holat tunda 

kuchayadi. Bora-bora siydik ajralishi butunlay to‘xtab qoladi. Qovuq 

cho‘zilib ketadi, siydik chiqarish nayidan siydik to‘xtovsiz tomchilab 

turadi. Kasallik, asosan, yoshi ulg‘aygan erkaklarda uchraydi. Pros-

tata adenomasi rakka aylanishi ham mum kin.

 

Sperma – moyakning burama urug‘ naychalarini qoplagan 

spermatogen epiteliy ishlab chiqaradigan erkaklar urug‘ hujayra-

---

287

si. Balog‘at yoshiga yetgandan keyin burama urug‘ naychalarida 

spermatogenez jarayoni boshlanib, erkaklar jinsiy hujayralari pay-

do bo‘la bosh laydi. Moyak organizmning jinsiy faolligi davomida 

beto‘xtov sperma ishlab chiqaradi. Hosil bo‘lgan spermatozoidlar 

urug‘ naychalari ajratgan suyuqlik bilan birga burama urug‘ nay-

chalari ichiga tushadi va moyak ortig‘i tomon yo‘naladi. Sperma-

tozoidlar katta miq dorda hosil bo‘ladi: 1 ml spermada 100 mln 

spermatozoid bo‘ladi. Ular naychalarda daqiqada 3,5 mm tezlik 

bilan harakat qiladi. Ayollarning jinsiy yo‘llarida ular 1–2 sutka 

davomida urug‘lantirish xususiyatini saqlab qoladi.