Anatomiya 2014. indd

 

Buyrak

Buyrak

 (ren)

 

bel sohasida umurtqa pog‘onasining ikki yon 

tomonida qorin bo‘shlig‘ining orqa devorida qorinpardaning or-

qasida joylashgan juft a’zo (132-rasm). U loviyasimon shaklga, 

to‘q qizil rangga ega. Katta yoshdagi odamda buyrakning uzun-

ligi 10–12 sm, kengligi 5–6 sm, qalinligi 4 sm, og‘irligi 120–

200 g bo‘ladi. Katta odam buyragining yuzasi silliq. Unda qava-

riq oldingi yuzasi, yassi orqa yuzasi, yuqorigi uchi,

 

pastki uchi,

 

qavariq lateral chekkasi,

 

botiq medial chekkasi tafovut qilina-

di. Medial chekkasining o‘rtasida oldingi va orqa yuzalari bilan 

chegaralangan botiqlik, buyrak darvozasi

 

joylashgan. Bu yerdan 

buyrak ichiga arteriya va nervlar kiradi, undan esa siydik nayi, 

vena va limfa tomirlari chiqadi. Buyrak darvozasi ichkariga bo-

tib kirgan buyrak bo‘shlig‘iga

 

o‘tib ketadi.

Buyraklarning yuqori uchlari bir-biriga yaqin joylashsa, past-

ki uchlari uzoqroq turadi. Chap buyrak o‘ngiga nisbatan yuqori-

roq turadi.

Chap buyrakning yuqori uchi XI ko‘krak umurtqasining o‘rta-

sida, pastki uchi III bel umurtqasining yuqori chekkasi sohasi-

da turadi. O‘ng buyrakning yuqori uchi XI ko‘krak umurtqasi-

ning pastki chekkasi sohasida, pastki uchi esa III bel umurtqa ta-

nasining o‘rta sohasida turadi. XII qovurg‘a chap buyrakning or-

qa yuzasining o‘rtasidan, o‘ng buyrakning esa yuqori uchidan ke-

sib o‘tadi.

Buyrakning orqa yuzasi uning pardalari bi-

lan diafragmaga, belning kvadrat mushagi, qo-

rinning ko‘ndalang mushagi va katta bel mu-