Anatomiya 2014. indd

E gepatiti.

 Yuqish yo‘llari – maishiy, suv orqali.

C gepatiti.

 Yuqish yo‘llari – parenteral, narkomanlar gepatiti 

ham deyiladi.

D gepatiti.

 B gepatiti virusi bo‘lganida namoyon bo‘ladi. Ko‘pin-

cha, surunkali gepatit rivojlanishi o‘limga ham olib keladi.

J gepatiti.

 Parenteral yo‘l orqali yuqadi.

Gepatit o‘tkir va surunkali kechadi.

O‘tkir turini inkubatsion davri birnecha kundan olti oygacha 

cho‘ ziladi. Prodromal davrida ishtaha pasayadi, holsizlik, bosh 

aylanishi, ko‘ngil aynishi kuzatiladi. Klinik davrida ko‘zning oq 

pardasi, teri, tirnoqlar sarg‘ayib ketadi, jigar kattalashadi, hujay-

ralari shikastlanib nekrozga uch raydi, axlat oqarib, siydik to‘q pi-

vo rangiga o‘x shab qoladi.

Surunkali gepatit, odatda, o‘tkir gepatitning oqibati sifati-

da rivoj lanadi. Jigar hajmi kattalashadi, qattiqlashadi, rangi ola-

chipor ko‘rinishda bo‘ladi. Kasallik gepatositlar distrofiyasi va 

nekrozi, stroma va portal yo‘llari yallig‘lanish infiltratsiyasi bilan 

ifodalanadi va og‘ir hollarda jigar sirroziga olib keladi.

Jigar sirrozi uchun to‘rtta asosiy belgilar xarakterlidur: jigar hu-

jayralarini distrofiyasi, ularni regeneratsiyasi, biriktiruvchi to‘qi-

mani o‘sib ketishi va jigar deformatsiyasi. Jigar sirrozining sabab-

lari: ovqatlanish ning buzilishi, (avitaminoz, ovqatda oqsil yetish-

masligi) intoksikatsiyalar, virusli gepatit, xolangit. Yana jigarda 

qon dimlanishi bilan kechuv 

chi yurak yetishmovchiliklarining 

oqibati bo‘lishi ham mumkin. Alkogol ham alo hida rol o‘ynay-

di. Sirroz rivojlanishi asosida gepatositlarni nekrozi, natijada yosh 

biriktiruvchi to‘qimaning o‘sib ketishi (gipertrofik sirroz) yotadi 

(121-rasm). Keyinchalik jigar hujayralarining ko‘plab o‘lishi tu-

fayli jigar kichrayib ketadi (atrofik sir-

roz). Sirrozda jigarda qon aylanishi kes-

kin buziladi. Natijada qorin bo‘shlig‘ida 

joylashgan a’zolarda, qon dimlanib qola-

di, ayniqsa, taloq 1 kg gacha kattalashib 

ketadi. Jigar sirrozida bir qator kompen-

sator mexanizmlar kelib chiqadi: qorin-