Anatomiya 2014. indd

 

bor. G‘alvirsimon plastinkaning ustida o‘rta chiziqda xo‘roz 

toji oylashgan. U old tomonga bir juft xo‘roz tojining qanotlari

 

bo‘lib davom etadi va pe shona suyagi bilan birikib, ko‘r teshik-

---

120

ni

 

hosil qiladi. Perpendikular 

plastinka noto‘g‘ri beshburchak 

shaklida. U pastga qarab, burun 

to‘sig‘ining yuqori qismini hosil 

qiladi.

G‘alvirsimon suyak labirin-

ti bir juft bo‘lib, havo saqlovchi 

g‘o vak li katak 

cha lardan

 

iborat. 

Ular oldingi, 

о

‘rta

 

va orqa g‘al-

virsimon katakcha larga bo‘linadi. 

G‘alvirsi mon suyak labirinti per-

pendikulyar plastinkaning o‘ng 

va chap tomonlarida g‘alvirsimon 

plastinkaning chekkalariga birik-

kan holda joylashadi. Uning bu-

run bo‘sh 

lig‘iga qaragan medial 

yuza sini perpendi 

kulyar plastin-

kadan tor vertikal yoriq ajratib 

turadi. G‘alvirsimon labirintlar-

ning medial yuzasida burunning 

yuqorigi va o‘rta chig‘anoqla-

ri bor. Ba’zan uchinchi bu run ning eng yuqorigi chi g‘anog‘i ham 

uchraydi. Chig‘anoqlarning yuqori qismi labirintning katakchalari-

ga birikkan, pastki chekkasi labirint bilan perpendikulyar plastinka 

o‘rtasidagi bo‘shliqda erkin osilib turadi. G‘alvirsimon suyak labi-

rinti lateral tomondan ko‘z kosasini ichki devorini hosil qiladigan 

yupqa ko‘z kosasi plastinkasi bilan qoplangan.

Ponasimon suyak

 (os sphenoidale) juda murakkab tuzilgan 

(63-, 64-rasm). U kalla suyagi asosining o‘rtasida deyarli barcha 

kalla suyaklari bilan birlashib, kalla asosi va yuz qismi chuqurcha-

larini hosil qilishda ish tirok etadi. 

Ponasimon suyakning tanasi, katta va kichik qanotlari hamda 

qanot simon o‘simtasi tafovut qilinadi. Ponasimon suyakning ta-

nasi

 

no to‘g‘ri kub shaklida. Uning ichida havo saqlaydigan po-

nasimon suyak bo‘shlig‘i

 

bor. U ponasimon bo‘shliq to‘sig‘i vo-

sitasida ikkiga ajralgan bo‘lib, ponasimon bo‘shliq teshigi orqali 

burun bo‘shlig‘iga ochiladi. Suyak tanasida oltita: yuqorigi yoki 

miyaga qaragan yuzasi, orqa, oldingi, pastki va ikkita yon yuzala-

ri tafovut qilinadi. Suyak tanasi yuqorigi yuzasining o‘rta qismida