ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION AND DEVELOPMENT
Volume: 01 Issue: 05 | 2021 ISSN: 2181-2624
Matematika o’qitishda shakllantirish. Bunda
texnik vosita va ko‘rgazmali qurollardan asosiy e’tibor o’quvchilarning jadvallar
foydalanish malakalarini a hisoblash vositalaridan
v
foydalana olish malakalarini tarkib toptirishga qaratilgan.
O’quvchilarni mustaqil ravishda matematik bilimlarni egallashga o‘rgatish. O’quvchilar imkoni boricha mustaqil ravishda qonuniyat munosabatlarini ochishlari, kuchlari etadigan
darajada umumlashtirishlar qilishlari, shuningdek, og‘zaki va o‘rganishlari kerak.
yozma xulosalar qilishga
g
d
O’qitish samaradorliginin
zaruriy va muhim sharti o’quvchilarning
o‘rganilayotgan materialni
o‘zlashtirishlari ustidan nazoratdir. Didaktikada uni amalga oshirishning turli shakllari ishlab
u u
e a
a
chiqilgan. Bu o’quvchilar tekshirish, testlar, texnik o’quvchilarning yosh xus
an og‘zaki so‘rash; nazorat ishlari va mustaqil ishlar; uy vazifalarini vositalar yordamida sinash kabi usullardir. Didaktikada dars turiga, siyatlariga va h.k. bog‘liq ravishda nazoratning u yoki bu shaklidan
foydalanishning maqsadga muvofiqligi masalalari, shuningdek, nazoratni amalga oshirish
metodikasi yetarlicha ch qur ishlab chiqilgan. Boshlang‘ich maktabda matematika o’qitish
metodikasida mustaqil va nazorat ishlari, o’quvchilardan individual yozma so‘rov o‘tkazishning
samarali vositalari yaratilgan. Ba’zi didaktik materiallar dasturning chegaralangan doiradagi
masalalarining o‘zlashtirilishini reyting tizimida nazorat qilish uchun, boshqalari boshlang‘ich maktab matematika kursining barcha asosiy mavzularini nazorat qilish uchun mo‘ljallangan. Ayrim didaktik materiallarda (ayniqsa, kam komplektli maktab uchun mo‘ljallangan) o’qitish xarakteridagi materiallar, boshqalarida esa nazoratni amalga oshirish uchun materiallar ko‘proqdir.
O'qituvchilik – murakkab
kasb. Matematikani o'rgatish esa undanda
murakkab, chunki ko'plab
o
a
talabalar o'zlarining "mat matikani yomon bilishlari" yoki katta bo'lganlarida "matematikadan
foydalanmasliklari" haqid
fikrlarga ega. Ammo buyuk matematika
'qituvchilari o'quvchilarga
har kuni matematikadan qanchalik ko'p foydalanishlari, xohlashlari va foydalanishlari
mumkinligini ko'rsatishlari mumkin. Talabalar kelajak sari intilishlari uchun mustahkam
matematik ko'nikmalarga
muhtoj. Fan, texnologiya, muhandislik v
matematika sohalari tez
sur'atlar bilan o'sib bormoqda. Matematika o’rganayotgan o’quvchilar mantiqiy fikrlashni ham
o'rganadilar. Bu ko'nikm
lar har bir ishda qo'llanilishi mumkin.
Matematik ongni bog'cha,
maktabning ilk davridan shakllantirish kerak. Matematika fani hamma aniq fanlarga asos. Bu
fanni bilgan bola aqlli, keng tafakkurli bo'lib o'sadi, istalgan sohada muvaffaqiyatli ishlab keta oladi. Bolaning tili chiqar chiqmas undan "Yoshing nechada?", - deb so'rashadi. U barmoqchalarini yozib ko'rsatadi. Uning matematika bilan tanishuvi shu tariqa yuz beradi va butun hayoti mobaynida matematika uni tark etmaydi. Matematika - raqamlar va shakllar haqidagi fan ilmiy qilib aytadigan bo'lsak, matematika-sonli munosabatlar va fazoviy shakllar haqidagi fan.
Matematika fan sifatida hech qachon bir yerda to'xtab turgan emas. Matematika so'zi qadimgi
grekcha - mathema so'zidan olingan bo'lib, uning ma'nosi «fanlarni bilish» demakdir. Matematika fanining o'rganadigan narsasi (obekti) materiyadagi mavjud narsalarning fazoviy formalari va ular orasidagi miqdoriy munosabatlardan iborat. Hozirgi davrda matematika fani shartli ravishda ikkiga ajraladi.
Elementar matematika,
Oliy matematika.
n
O'quvchilar ana shu qonu iyatlarni bosqichma-bosqich o'rganishlari davomida ularning mantiqiy
m
tafakkur qilishlari rivojlanadi, matematik xulosa chiqarish adaniyatlari shakllanadi.
O'quvchilarni biror matematik qonuniyatni ifoda qilmoqchi bo'lgan fikrlarni simvolik tilda to'g'ri
25
Do'stlaringiz bilan baham: |