Analitik reaktsiyalarni o’tkazish usullari Analitik reaktsiyalarni sezgirligi Analitik reaktsiyalarni yonalganligi

Yarim mikroanaliz bir qator afzalliklarga ega:
a) kam miqdorda reaktivlarni ishlatish;
b) sentrifugalashni filtrlash bilan almashtirish;
v) kichik hajmli idishlardan foydalanish;
ѓ) maxsus reaktiv (dimetilglioksim, α-nitroza, β-naftol)lardan foydalanish;
d) analizni tez bajarish;
e) laboratoriya xona havosini iflos bo’lmasligi;
Makroanaliz moddaning nisbatan ko`proq miqdori (0,5-1g) atrofida tеkshiriladi. Mikroanalizda esa moddaning 5-10 mg miqdori tеkshiriladi. Yarim mikroanalizda miqdori 20 mg dan 40 mg gacha bo`lgan moddalar tеkshiriladi. Kimyoviy analiz yarimmikro usulda bajarilganda reaktivlar oz sarflanadi, tajriba kichik hajmli idishlarda (probirkalarda) o’tkaziladi. Cho’kmalarni eritmadan ajratish uchun sentrifugadan foydalaniladi, qizdirish mikrohammomda, bug’latish esa chinni kosachalarda gorelka alangasida isitish orqali o’tkaziladi. Bunda reaktivlar tejaladi va umuman analiz o’tkazish qulay bo’ladi. Agar analiz to’g’ri bajarilsa, yarimmikro usul juda aniq natijalar beradi. Shuning uchun moddalarni sifat jihatidan kimyoviy analiz qiilishda asosan yarimmikro usuldan keng foydalaniladi.
Sifat va miqdoriy analizning mikro- va yarimmikro usullarida analitik effekt ko’z bilan kuzatilsa, mikro - ultramik-ro- va submikro usullarda maxsus asboblar: lupa yoki mikroskop, mikrotarozi, mikrobyuretkalar va boshqalardan foydalaniladi.
Analitik reaksiyalarning asosiy turlari
Analitik reaksiyalar kimyoviy jarayonlar bo’lib, elementlarni ajratish, topish va miqdorini aniqlash uchun foydalaniladi. Kimyoviy o’zaro ta'sirlanish xarakteriga qarab analitik reaksiyalar ham almashinish, biriktirib olish, parchalanish, ajratish, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga bo’linadi. Analiz uchun ko’pincha almashinish reaksiyalaridan foydalaniladi.
Misollar: a) Cho’ktirish, ya'ni geterofazali reaksiya, qattiq faza – cho’kma hosil bo’ladi:
MgC1₂+2NaOH= ↓ Mg(OH)₂+2NaC1
Bu reaksiyaning teskarisi – cho’kmaning erishi:
↓ Mg(OH)₂+2HC1 = MgC1₂+2H₂0
b) Neytrallash reaksiyasi, ya'ni kislota va asoslar orasida boradigan reaksiyalar - tuz va suv hosil bo’ladi:
HC1 + NaOH= NaCl + H₂0
v) Gidrolizlanish reaksiyasi, ya'ni moddaning suv bilan o’zaro reaksiyaga kirishishi:
KNO₂+H₂O↔ KOH+ HNO₂
Foydalanilgan abiyotlar:

1. 
   M.S. Mirkomilova “Analitik kimyo” O’zbyokiston – 2003 y
   
2. 
   M.S. Mirkomilova “Analitik kimyo” O’zbyokiston – 2001 y
   
3. 
   K,Axmerov, R. Sayfiddinov “Umumiy va anorganik kimyo”
   

O’zbyokiston – 2003 y

4. 
   V.P. Vasilev “Analitik kimyo” O’zbyokiston – 2000y
   
5. 
   SH.Nazarov va boshk “Analitik kimyo” Ukituvchi – 2000 y
   
6. 
   N.L. Parpiev va boshk. “Anorganik kimyo nazariy asoslari”
   

O’zbyokiston – 2000 y