Analitik, fizik-kolloid va biologik kimyo

Buger - Lambert - Ber qonunidan chetlanishlar. Buger-Lambert-Ber qonuni tajribalarda (a) bir necha marta to’g’ri tekshirilgan bo’lsa, ham ayrim hollarda tajribada Ber qonuniga e`tibor berilmasa chetlanishlar (b) bo’ladi. (5- chizma) Buger-Lambert-Ber qonunini qo’llash uchun quyidagilarga e`tibor berish kerak.



5- chizma. Eritma optik zichligini eritma kocentraciyasiga bog’liqligi.
1.To’shadigan nur monoxromatik (λ = const) bo’lishi kerak, shunda bu cheklanishni ko’rsatish uchun formula quyidagicha yoziladi:

A =   l  C

2.Nur yutilishining molyar so’ndirish koeffisientii () muhitning nurni sindirish ko’rsatgichiga bog’liq. Shu sababli kichik konsentrasiyadagi eritmalar ishlatiladi, chunki ularni nur sindirish ko’rsatgichlari, erituvchini nur sindirish ko’rsatgichi bilan bir hil bo’ladi. Agar konsentrasiyasi katta bo’lsa, nur sindirish ko’rsatkichini o’zgarishi qonundan chetlanishga olib keladi.

3.Aniqlash doimiy haroratda olib borilishi kerak (ya`ni termostatlarda bajariladi).

4. To’shadigan nur bogi dastasi (po’chok) parallel bo’lishi kerak.

5. Nur yutadigan zarrachaning tarkibi doimiy bo’lishi kerak, agar konsentrasiya o’zgarishi bilan dissociaciyalanish parchalanish polimerlanish va boshqa o’zgarishlar bo’lsa, optik zichlikning konsentrasiyaga bog’liqligi to’g’ri chiziqdan iborat bo’lmaydi, natijada  ning qiymati ham o’zgaradi.

Masalan: K₂Cr₂O₇ eritmasini suyultirilganda Cr₂O₇^2- -ionlarining konsentrasiyasini kamayishi bilan birgalikda, kimyoviy ta`sir sodir bo’ladi:

Cr₂O₇^2- + H₂O = 2HCrO₄^- = CrO₄^2- + 2H⁺

Natijada eritmada Cr₂O₇^2- ionlari o’rniga CrO₄^2- ionlari hosil bo’ladi va qiymatlari turlicha bo’lib, optik zichlikning qiymati ham o’zgaradi.