Analitik, fizik-kolloid va biologik kimyo

Yorug’lik nuri Yutilishining asosiy qonuni. (Buger-Lambert-Ber qonuni). Ma`lumki, modda atom yoki ionlar yorug’likni Yutganda ularning energetik holati o’zgaradi, aniqrogi energiyasi kam E<sub>1</sub> holatdan energiyasi yuqori E<sub>2</sub> holatga o’tadi. Shu paytda modda tarkibida “elektron o’tish” ro’y beradi, bu o’tish faqat aniq energiyali yorug’lik nuri (kvant) yutilganda ro’y beradi. Bu yutilish faqatgina yutiladigan energiya kvantining miqdori shu elektron o’tishga to’g’ri keluvchi energiya farqi (∆E) ga teng bo’lganda amalga oshadi, ya`ni

E = E₂ - E₁ = h

h - Plank doimiysi 6,625 * 10^-34 joul. Sek;

v - Yutilgan yorug’likning tebranish chastotasi, Gc.

Ko’rinib turibdiki, to’shayotgan yorug’likning bir qismi moddaga yutilib qoladi. Natijada to’shayotgan nurning bir qismi "qatlam" ga yutilib o’z intensivligini kamaytiradi. Moddadan o’tayotgan nur intensivligi (J) ning kamayishi (J/J₀), Yutuvchi modda miqdori (C) va qatlami qalinligi (l) orasidagi bog’lanish yorug’lik yutilishining asosiy qonuni deyiladi. O’tayotgan nur intensivligi kamayishini o’lchash uchun, shu nurning toza erituvchidan o’tgandagi intensivligi J₀ -, aniqlanayotgan moddaning shu erituvchidagi eritmasidan o’tgandagi intensivligi J- ni solishtirish bilan erigan modda miqdori aniqlanadi. Bir hil materialdan iborat teng qalinlikdagi qatlamda eritmadan o’tgan yorug’likning tarqalishi va qaytishi teng bo’lib, ular intensivligining kamayishi eritmaning konsentrasiyasiga bog’liqdir.

Har qanday eritmadan o’tgan nur intensivligining kamayishi o’tkazuvchanlik koeffisientii bilan harakterlanadi:

bunda, T - o’tkazuvchanlik koeffisientii

J va J₀ - o’tgan va tushgan nurlar intensivligidir

O’tkazuvchanlikning manfiy ishorali o’nli logarifmi eritmaning optik zichligi deyiladi: