Amonboyev mahammadsidik bozor infratuzilmasi

Iqtisodiy tushunchalar lug‘atida “Bozor infratuzilmasi
(inglizcha 
market infrastructure)
 — asosiy vazifasi tovarlami ishlab
chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazib berishdan iborat bo‘lgan
tarmoq, kichik tarmoq hamda faoliyat sohalari (transport, ta’minot,
mol tarqatish, savdo va h.k.)ning majmui” sifatida ta’riflanib,
“rivojlangan bozor infratuzilmasi iqtisodiyotdagi mablag'lar
aylanishining 
tezlashuvi, 
yangidan 
yaratilgan 
qiymatning
realizatsiyasi jarayoni uchun shart-sharoit yaratadi6”.
6 
Язык бизнеса: термины. Под обш. ред. В.А.Чжена. Т.: ИПК «Шарк»,
1995, 185-Ь.
13

---

Ishlab chiqarish 
infratuzilmasi
T - F f
I :
Ishlab chiqarish sohasi
--------------- 1 - j ------------------------------------------
Г
Ijtimoiy-maishiy
in fra tu zilm a
Institutsional
infratuzilma
Ekologik infratuzilma
Shaxsiy infratuzilma
Jahon infratuzilmasi
±
Aholi turmush farovonligi va 
faoliyati sohasi
Xo‘jalik yuritish faoliyatini tashkil 
etish va boshqarish sohasi
Jamiyat va tabiat o'rtasidagi o‘zaro 
munosabatlar sohasi
Jamiyat a’zolarining ma’naviy, 
tadbirkorlik, kasbiy va boshqa 
faolivatlari sohasi
Jahon iqtisodiyoti, tashqi iqtisodiy 
aloqalar sohasi
1
Bozor infratuzilmasi
1 
:
Bozor - tovar va xizmatlami
- 1
—
ayirboshlash sohasi
I
j
— — -infratuzilma sohasi;
■ • -infratuzilma xizmatiga yo‘iialtiruvchi asosiy soha va 
tarmoqlar;
-------- -har bir infratuzilma faoliyatining chegarasi
1.2.1-rasm. In fratu zilm a tu rla ri va u lar faoliyati yo‘naltirilg an
sohalar o'rtasidagi o'zaro aloqalar.
14

---

Mamlakatimizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning 
rivojlanishida bozor infratuzilmasining roliga katta ahamiyat 
qaratilmoqda. Jumladan, Prezidentimiz I.A.Karimovning ikkinchi 
chaqiriq 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining birinchi 
sessiyasida so‘zlagan nutqida mazkur sohani rivojlantirish 
borasida alohida to ‘xtalib: “Bozor infratuzilmasiga xos barcha 
muassasalaming rivojlanishi ustuvor ahamiyat kasb etmog‘i zarur. 
Bunda biznes xizmati bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan konsalting, 
marketing, injiniring, lizing, sug'urta tizimlari va boshqa tuzilmalar 
faoliyatini kuchaytirish muhim ahamiyat kasb etadi7”, deb ko'rsatib 
o'tishi ham mazkur jarayonning naqadar ahamiyatli ekanini e’tirof 
etadi. Shu bilan birga, Prezidentimiz l.Karimov 2009-yilning 
asosiy yakunlari va 2010-yilning eng muhim ustuvor vazifalariga 
bag'ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisida “Inqirozga qarshi 
choralar dasturini amalga oshirishda investitsiyalami jalb etish, 
aw alo, ichkimanbalami safarbaretishhisobidan iqtisodiyotimizning 
muhim tarmoqlarini jadal modemizatsiya qilish, texnik va 
texnologik qayta jihozlash, transport kommunikatsiyalarini yanada 
rivojlantirish va ijtimoiy infratuzilma obyektlarini barpo etish hal 
qiluvchi ustuvor yo'nalishga aylandi8” deb ta’kidladilar.
Bozor infratuzilmasi mahsulot (xizmat) ishlab chiqaruvchisi 
va iste’molchini yagona bozor makonida bog'lovchi, ishlab 
chiqarish miqyosi va iste’mol o'rtasidagi ziddiyatni bartaraf 
etuvchi, uning barcha ishtirokchilariga qo'yilgan maqsadlariga 
erishishni ta’minlovchi muassasalar va vositachilik tuzilmalari 
tizimini namoyon etadi. Bozor infratuzilmasining mohiyatini 
namoyon etuvchi uning maqsadi, asosiy vazifa va tamoyillarini