Amir Temur davlatida boshqaruv tizimi
Reja:
Kirish
Asosiy qism
Amir Temur davlatining markaziy hokimiyat va boshqaruv organlari.
Davlatning harbiy-boshqaruv tizimi.
Mahalliy boshqaruvning amalga oshirilishi.
Sud va politsiya hokimiyatining tashkil etilishi.
Temur tuzuklarida davlat boshqaruvi masalasi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
Mundarija
Kirish
XIV asrning oxiridan boshlab nafaqat Sharqda, balki G`arbiy Yevropa mamlakatlarida ham ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayotda yuksalish jarayoni ro`y bera boshladi. O`rta Sharq mamlakatlaridagi ijtimoiy-madaniy taraqqiyotda Amir Temurning markazlashgan davlatni barpo etishi muhim rol o`ynagan bo`lsa, Yevropaning ko`pgina mamlakatlarida cherkov va dinga qarshi kurash boshlagan ilg`or fikr egalari - gumanistlarning say’-harakatlari moddiy ishlab chiqarish jarayonidagi ijobiy o`zgarishlarda muhim rol o`ynadi. Agar ijtimoiy-madaniy taraqqiyot jarayoniga chuqurroq kirib borilsa, ikkala mintaqa xalqlarining milliy o`zligini anglay boshlaganligi, milliy g`urur, milliy ong va tafakkurning shakllana boshlaganligi madaniy taraqqiyotning asosiy harakatlantiruvchi kuchi bo`lganligini ko`rish mumkin. Ikkinchi tomondan marifatga intilgan o`z davri hukmdorlarining madaniy hayotning turli sohalari rivoji uchun imkoniyatlarni yaratib berganligi, o`z atrofiga o`sha davrning buyuk siymolarini to`plaganligi va ularni har tomonlama qo`llab-quvvatlaganligi ham madaniy taraqqiyotga samarali ta‘sir ko`rsatgan.
Mavzuning dolzarbligi. Markaziy Osiyo mintaqasining o’ziga xos o’tmishi, uning hududida ko’plab davlat birlashmalarining, xususan, buyuk Amir Temur saltanatining tashkil topishi va taraqqiy etganligi, bu yerda sodir bo’lgan jarayonlarning jahon tarixidagi ahamiyati turli mamlakat tarixchilarining katta qiziqishiga sabab bo’lmoqda.
Bugungi kunda tarixiy meros, tarixiy xotiraning qayta tiklanishi nafaqat O’zbekiston Respublikasi rahbariyati va tarixchilarining, shu bilan birga keng jamoatchilikning diqqat e’tiborida bo’lib kelmoqda. Bu esa, O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A. Karimov tomonidan bir necha marta ta’kidlangani va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining maxsus qarorlari bilan belgilanishi tarix fani oldiga katta mas’uliyatni yuklaydi.
Mustaqillik yillarida O’zbekiston olimlarining samarali tadqiqotlari natijasida milliy tariximizning ilgari noma’lum bo’lgan sahifalari ochildi, tarixiy o’tmishimizning ko’p jihatlari kashf etildi. Tarixiy haqiqatni tiklash jarayonida zamonaviy yondashuvni talab qiladigan dolzarb muammolar mavjud bo’lib, ular qatoriga, davlatchiligimiz tarixida chuqur iz qoldirgan tarixiy shaxslarning hayoti va faoliyatini tadqiq etish muhim ahamiyatga egadir. Shunday shaxslardan biri Sohibqiron Amir Temur bo’lib, “tengsiz azmu shijoat, mardlik va donishmandlik ramzi bo’lgan bu mumtoz siymo buyuk saltanat barpo etib, davlatchilik borasida o’zidan ham amaliy, ham nazariy meros qoldirdi, ilmu fan, madaniyat bunyodkorlik, din va ma’naviyat rivojiga keng yo’l ochdi”.1
Mustaqillik yillarida Amir Temur shaxsi va davriga oid shu qadar ko’plab manbalar tarjimasi amalga oshirildi, tarixiy-ilmiy, ilmiy-ommabop adabiyotlar yaratildiki, bu ularni tarixshunoslik nuqtai nazaridan tizimlashtirish, ilmiy tahlil etish, yutuq va kamchiliklarini aniqlash zarurligini ko’rsatadi. Bu esa zamonaviy tarix fani uchun dolzarb hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |