Aminoglikozidlarning tahlilida xromotografik usullarning qo’llanilishi

R
f

deb ataladi va bu kattalik 

sifat tahlil
uchun ishlatiladi.
R
f 
= a/v

---

Dog‘ yuzasining qiymatiga ko‘ra 
miqdoriy tahlil
bajariladi. Plastinkada hosil 
bo‘luvchi dog‘ yuzasi bir tomchidagi modda miqdoriga to‘g‘ri proporsional. 
Tomchidagi modda miqdorini uch xil yo‘l bilan aniqlanadi.
1) Planimetrik 
usul 
2)Densiometrik 
usul 
3) Ekstraksion – 
fotometrik usul

---

Gentamitsinlar va ularning tahlili 
Bu guruhni kimyoviy tuzilishi va antimikrob ta’siri jihatidan 
o'zaro o'xshash Micramonospora purpurea mikroorganizmi ishlab 
chiqaradigan gentamitsin antibiotiklar majmuasi tashkil qiladi. Hozirgi vaqtda 
tibbiyot ehtiyoji uchun ulardan gentamtsin Cj; 
C2; CIA tur lari ning aralashmasi ishlatiladi. Ular bir-birlaridan metil 
radikalining soni va tutgan o‘mi bilan farqlanadi. 
Gentamitsin Ct va C2 tarkibidagi diaminogeksoza - purpurozamin 
qoldig'i, ulaming mikroorganizmlarga nisbatan ta’sirini kuchaytiradi. 
Tibbiyotda gentamitsin sulfat tuzi (gentamycini sulfas) holida 
ishlatiladi:

---

Gentamitsin Aminoglikozidi 

---

Preparatning chinligi yupqa qatlamli xromatografik usul bo'yicha 
aniqlanadi. Bunda xromatogrammani yuzaga keltiruvchi sifatida 
yod bug'laridan foydalaniladi. Yupqa qatlamli xromatografiya 
usuli bo'yicha C1 C2, C1A gentamitsinlaming har birini ayrim holda 
aniqlash imkoni ham bo'ladi. Preparat tarkibida gentamitsin C1 
25- 50 %, C2 20-50 % va C1A 15-40 % miqdorida bo'ladi. 
Gentamitsin sulfatning miqdori (biologik faolligini) boshqa antibiotiklarga 
o'xshash mikrobiologik usul bo'yicha aniqlanadi. Bunda 
Bacillus pumilus test mikrob o'stirilgan agar-agarda diffuziyalanishi 
bo'yicha bilinadi. Aminoglikozidlar guruhiga kirgan dori preparatlari uchun 
miqdoriy tahlilning GSX, YuSSX, polyarografik usullari ham ishlab 
chiqilgan. 

---

Gentamitsin grammanfiy va grammusbat mikroorganizmlarga 
faol ta’sir ko'rsatadi. Ayniqsa, penitsillinga chidamli 
stafilokokklarga nisbatan uning ta’siri birmuncha kuchli. Preparat 
pnevmoniya, bronxopnevmoniya, plevrit, peritonit, meningit, siydik 
yo‘li infeksiyasi va boshqa yuqumli kasalliklami davolashda 
qoMlanadi. Uni eritma holida mushak orasiga yuboriladi. Preparat 
sirtdan 0,1 %li surtma dori yoki krem holida piodermiya kasalligini 
davolashda ishlatiladi. 
0,1 %li surtma dori yoki krem holida chiqariladi. U harorati 
+5°C dan yuqori bo‘lmagan, quruq va yorugMik tushmaydigan 
joylarda saqlanadi.

---

---

Bu guruh preparatlar o‘z ichiga keng doira va kuchli antimikrob ta’siriga ega bir qator tabiiy 
va yarimsintetik yo‘l bilan olingan antibiotiklarni oladi. Ulardan streptomitsin, kanamitsin, 
gentamitsin kabi aminoglikozid antibiotiklar ko‘pchilik grammanfiy va grammusbat 
mikroorganizmlarga, ulardan ba’zilari esa sil va ko‘k yiring kasalliklarini qo‘zg‘atuvchi 
mikroorganizmlarga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. 1944-yilda streptomitsinning kuchli antimikrob 
ta’sir ko‘rsatishi olimlarda aminoglikozid antibiotiklarga nisbatan katta qiziqish uyg‘otdi. 
1958-yilda kanamitsin antibiotigining sil kasalligini davolashda II qator preparat sifatida 
yaxshi natija berishi, 1962-yilda esa streptomitsin kanamitsinga nisbatan ko‘k yiring 
kasalligini qo‘zg‘atuvchi tayoqchalarga yanada kuchli ta’sirga ega ekanligi hamda 
stafilokokk shtammlarining barcha turlariga kuchli ta’sir ko‘rsatuvchi gentamitsin 
antibiotigining tibbiyotda har tomonlama ta’sirchan preparat sifatida tatbiq etilishi, 
aminoglikozid antibiotiklarga nisbatan bo‘lgan qiziqishni yanada oshirdi. Aminoglikozid 
antibiotiklarining kimyoviy tarkibi birmuncha murakkab bo‘lib, boshqa tabiiy glikozidlarga 
o‘xshash, ularning ham molekula tuzilishi genin (aglikon) va unga oddiy efirsimon birikkan 
aminouglevodlardan tashkil topgan. Shuning uchun ham ularni