Aminoglikozidlarning tahlilida xromotografik usullarning qo’llanilishi

---

farmatsiya yo’nalishi 302-”B” guruh
talabasi 
Rustamova Muqaddasning 
farmatsevtik kimyo
fanidan 
MUSTAQIL ISHI 

Mavzu:
 
Aminoglikozidlarning tahlilida xromotografik 
usullarning qo’llanilishi

---

Reja: 
1. Xromatografik usullar mohiyati 
2. Yupqa qavat xromotografiyasi 
3. Bu usulning Gentamitsin Aminoglikozidi 
tahlilida qo’llanilishi 
4.
Streptomitsin aminoglikozidining tahlili 

---

Xromatografik usullar tahlil qilinayotgan moddaning qo‘zg‘almas va qo‘zg‘aluvchan 
fazalar orasida tarqalishiga asoslangan. Bu usullar yordamida murakkab aralashmalar 
tarkibidagi ayrim moddalarni ajratib olish mumkin bo‘lib, farmatsevtik tahlilda 
ularning qo‘llanilish imkoniyatlari keng.
Xromatografik usullardan quyidagi maqsadlarda foydalanish mumkin:
1. Tabiiy xom ashyolardan biologik birikmalarni ajratib olish
2. Murakkab dori vositalari tarkibidagi ayrim komponentlarni ajratish va tahlil qilish
3. Dori moddalarning chinligini aniqlash
4. Dori moddalar tarkibidagi yot aralashmalarni aniqlash
5. Dori moddalarini saqlash jarayonida borishi mumkin bo‘lgan o‘zgarishlarni 
o‘rganish
6. Dori moddalarning miqdoriy tahlilini bajarish va x.k.
Xromatografik usullar

---

Xromatografik usullar tasniflanadi:
 
Mexanizm
iga ko’ra 
Ion 
almashinish 
Adsorbsion 
xromatograf
iya
CHo‘ktirish 
xromatografiy
asi
Taqsimlanish 
xromatografiy
asi
Oksidlanish-
qaytarilish

---

Shuningdek tahlil qilinayotgan moddaning agregat holatiga 
qarab, gaz, gaz-suyuqlik, suyuqlik, yuqori samarali suyuqlik 
xromatografiyasi usullari mavjud.
Xromatografik usullarni tasniflashning boshqa turlari ham 
bor (sorbentning mahkamlangan va mahkamlanmagan 
qatlamida boradigan xromatografiya, yuqoriga yo‘nalgan 
yoki pastga yo‘nalgan, qo‘zg‘aluvchan qatlam 
xromatografiyasi va b.)

---

Yupqa qavat xromotografiyasi 
YUpqa qavat xromatografiyasi (YUQX) – sorbentning yupqa qavatida 
bajariladi. Aralashma komponentlari eritmasining bir tomchisi kapillyar 
yordamida xromatografik plastinkaning start chizig‘iga tomiziladi va 
kolonkadagi xarakatlanuvchi suyuq fazaga ( maxsus tanlangan erituvchilar 
aralashmasi) tushiriladi. Bunda aralashma komponentlari erituvchilar 
aralashmasida erib, finish tomon xarakatlana boshlaydi. Aralashmadagi 
moddalar turg‘un va xarakatchan fazaga bo‘lgan moilliklariga ko‘ra bir – 
biridan ajraladi va ochuvchi maxsus reagentlar bilan xromatografik plastinka 
purkalganda elips shaklidagi rangli dog‘lar xosil bo‘ladi. Startdan dog‘ 
markazigacha bo‘lgan masofa (a) ni startdan finishgacha bo‘lgan (v) masofaga 
nisbati