A`meliy sabaq -5

Kox apparatı yamasa avtoklavda ag`ıwshı puw menen sterillew.
Sterillewdin` bul 
tu`ri puwdın` bakteriyanın` vegetativ formalarına ta`sir etiw ku`shine tiykarlang`an. Bul usıl 
menen joqarı temperaturada sterillew mu`mkin bolmag`an materiallar, vitaminli ha`m qantlı, 
azıqlıq ortalıqlar sterillaenedi. Mikroorganizmlerdi tolıq joq etiw ushın bo`lip-bo`lip 
sterillew usılı qollanıladı. Materiallar 100ºS da (yamasa 80—90°S) 20—30 minut dawamında 3 
ku`n qatarına sterillenedi. Bunday waqıtta vegetativ kletkalar o`ledi, sporalar bolsa qaladı ha`m 
bir sutka ishinde vegetativ kletkalarg`a aylanadı. Keyin eki ma`rte qaytadan sterillew natijasinde 
olar pu`tinlley o`ledi ha`m material tolıq sterillengen esaplanadı. 
6.
Tindalizatsiya 
-
Materiallar 5-6 kun bir saat dawamında 56-58
0
S bo`lip- bo`lip sterillenedi. 
Bul usıl joqarı temperaturada tez buzılatug`ın birikpelerdi (qan sıvorotkası, vitamin ha`m 
basqalar) sterillewde qollanıladı. 
7.
Pasterizatsiya
Bul usıl, temperaturanın` bakteriya sporasına emes,tek vegatativ kletkasına 
ta`sir etiw qa`siyetine tiykarlang`an. Material 50-65
0
S da 15-30 min yamasa 70-80
0
S da 5-10 
min qızdırıladı, keyninen tezlik penen suwıtıladı. Ko`binshe ishimlikler ha`m azık- awqat 
o`nimleri (vino,su`t ha`m baska o`nimler) pasterizatsiyalanadı.

---

8. 
Ul`trafiolet nurlar bilan sterillew.
Bul usıl 260-300 mkm tolqın uzınlıg`ındag`ı ul`trafiolet
(UF)- nurlardın` mikrorganizmlerdi o`ltiriw qa`siyetine tiykarlang`an. Bokslardag`ı .operatsiya
xanalardı sterillew ushın tu`rli markadag`ı (BUV-15, BUV-30) arnawlı bakteriyalardı o`ltiriwshi 
(bakteritsid) lampalar qollanıladı. 
Mexanik (fil`trlep) sterillew
. Bul usıl belgili bir diametrli mayda-mayda tesikke iye bolg`an 
mikroorganizm ha`m olardın` sporalarının` fil`trden o`tpey qalıwına tiykarlang`an.
Laboratoriyalarda materiallardı tu`rli diametrdegi tesikke iye bolg`an asbest ha`m membranalı 
fil`trler menen fil`trlew ken` jolg`a koyılg`an. Asbestli fil`trler 35 ha`m 140 mm diametrda 
shıg`arıladı; olar fil`trleytug`ın (f) ha`m sterilleytug`ın (SF) tu`rge ajırıladı. Membranalı fil`trler 
juqa plastinkadan ibarat boladı, qalın`lıg`ı 0,1-0,5 mm, diametri 35- -mm quraydı ha`m olar 
nitroklechatka yaki atsetiltsellyulozadan tayarlang`an. Fil`trlerden tek bir ma`rte paydalanıwg`a 
boladı. Fil`trlew usılınan suyıq qızdırıwg`a shıdamsız materiallardı (qan sıvorotkası antibiotikler) 
sterillewde paydalanadı. Bunnan basqada, bul usıl ja`rdeminde bakteriyanın` toksinleri, fagları 
ha`m olardın` islep shıg`arg`an tu`rli o`nmleri alınadı. 
Bul fil`trler Zeytts voronkasının` tsilindr bo`limindegi ajırılatug`ın bo`lekshege ornatıladı. 
Keyininen bo`lekshe boltlar menen birlestiriledi. Voronkanın` trubkalı ta`repi rezina probkadan 
o`tkiziledi ha`m probka Bunzen kolbasına bekkem ornatıladı. Fil`trlewden aldın asbest fil`tr 
ornatılg`an sistema avtoklavda sterillenedi. Membranalı fil`trler o`z aldına qaynatıw usılı menen 
sterillenedi, birlestiriledi ha`m onın` ja`rdeminde suyıqlık fil`trlenedi. 
Membrana fil`tirlerinin` tu`rli modifikatsiyaları islep shıg`ılg`an (su`wret 41). Su`wrette 
zamanago`y membrana fil`tr ustanovkasının` islew printsipi keltirilgen (b). Shishe kolbadag`ı 
sterillewge arnalg`an (1) eritpe (rastvor) qısqarıp islewshi nasos ja`rdeminde (2) membran fil`tr 
ustanovkasınan basım astında o`tkiziledi (sterillew sıpatlı bolıwı ushın fil`trlewshi ustanovkag`a 
bir neshe fil`tr qoyılg`an) ha`m sterillengen suyıqlıq arnawlı konteynerge (3) jıynaladı.