Amallar, ifodalar va operatorlar

Mantiqiy qo‘shish operatori
Mantiqiy qo‘shish operatori ham ikkita ifoda orqali hisoblanadi. Agarda ulardan birortasi rost bo‘lsa mantiqiy qo‘shish operatori true qiymat qaytaradi. Agarda sizda pul YoKI kredit kartochkasi bo‘lsa, siz schyotni to‘lay olasiz. Bu holda ikkita shartning birdaniga bajarilishi: pulga ham va kredit kartochkasiga ham ega

bo‘lishingiz shart emas. Sizga ulardan birini bajarilishi yetarli. Bu operatorga oid yana bir misolni qaraymiz. Masalan,

if(x==5)||(y==5)
ifodasi yoki x o‘zgaruvchi qiymati, yoki u o‘zgaruvchi qiymati, yoki ikkala o‘zgaruvchining qiymati ham 5 ga teng bo‘lsa rost qiymat qaytaradi.
Mantiqiy inkor operatori
Mantiqiy inkor operatori tekshirilayotgan ifoda yolg‘on bo‘lsa true qiymat qaytaradi. Agarda tekshirilayotgan ifoda rost bo‘lsa inkor operatori false qiymat qaytaradi. Masalan, (if!(x==5))
ifodasining qiymati, agarda x o‘zgaruvchisi 5 ga teng bo‘lmasa true qiymat qaytaradi. Bu ifodani boshqacha ham yozish mumkin: if(x!=5)


AMALLAR (OPERATSIYALAR)

Bajarilishi natijasida biror bir qiymat qaytaradigan barcha ifodalar TS/S++ tilida amallar deyiladi. Amallar albatta biror bir qiymat qaytaradi. Masalan, 3+2 amali 5 qiymatni qaytaradi.

Operatorlar. Operator - bu qandaydir amalni bajarish tug‘risida kompilyatorga uzatiladigan literaldir. Operatorlar operandlarga ta’sir qiladi. TS/S++ da operandlar deb alohida literallar va butun ifodalar tushuniladi.
TS/S++ tilida ikki ko‘rinishdagi operatorlar bor:

• 
  o‘zlashtirish operatorlari
  
• 
  matematik operatorlar
  

Munosabat operatorlari. Bunday operatorlar ikkita qiymatni teng yoki teng emasligini aniqlash uchun ishlatiladi. Taqqoslash ifodasi doimo true (rost) yoki false (yolg‘on) qiymat qaytaradi. Munosabat operatorlarining ko‘llanilishiga oid misol 4.1. jadvalda keltirilgan.


Munosabat operatorlari.
4.1-jadval

Nomi	Operator	Misol	Qaytaradigan qiymat
Tenglik	==	100==50 50==50	false true
Teng emas	!=	100!=50 50!=50	true false
Katta	>	100>50 50>50	true false
Katta yoki teng	>=	100>=50 50>=50	true true
Kichik	<	100<50 50<50	true false
Kichik yoki teng	<=	100<=50 50<=50	true true

Mantiqiy solishtirish operatorlari */

. . .
if (s1 == s2) " teng "
if (s1 < s2) " kichik
if (s1 >= s2) " katta yoki teng
if (s1 != s2) " teng emas "
. . . .
return (0);
}
. . . .
Bu yerda true ni o‘rniga 1, false ni qiymati o‘rniga 0 ni qo‘llashimiz mumkin. Boshqa misol: while (g<10 || f<4){ ... } Bu yerda ikki o‘zgaruvchi bor (g va f). Birinchisi 10 dan kichkina yoki ikkinchisi 4 dan kichkina bo‘lganda while ning tanasitakrorlanaveradi, ya’ni shart bajarilishi uchun eng kamida bitta true bo‘lishi kerak, AND da (&&) esa xamma oddiy shartlar true bo‘lishi kerak.

•