Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Tashkiliy sabablar.Tashkiliy sabablarga quyidagi sabablarni kiritish mumkin. Sanoat korxonasini loyhalash vaqtida yo'l qo'yilgan xatolar,ishchi va xizmatchilarni xavfsiz ishlash usullariga o'rgatilmaganligi,yo'riqnomaning noto'g'ri o'tkazilganligi,ishchilar mehnatidan mutaxassisligi bo'yicha foydalanmaslik, xavfsiz mehnat qilish texnik nazoratining yo'qligi,xavfli ekanligini bilib turib, noto'g'ri tartib bo'yicha ish olib borish va ishchilarning o'zaro kelishmasdan ish olib borishlari,texnologik jarayonlarning buzilishi,ishchilarning mehnat qilish va dam olish rejalarining buzilishi,ishlarni noqulay rejalashtirish,sanoat korxonasi hududida yo'lka va o'tish joylarini noto'g'ri joylashtirish,ish joylarini noto'g'ri tashkil qilish,nobob ish qurollaridan foydalanish,shaxsiy muhofaza aslahalarining ish sharoitiga to'g'ri kelmasligi,to'siqlarning yo'qligi, xavf haqidagi ogohlantiruvchi plakatlarning bo'lmasligi.Texnik sabablar.Stanoklar,ish qurollari,yordamchi vositalar harakatlanuvchi va yuk ko'taruvchi qismlarning konstruktiv kamchiliklari,mashina va mexanizmlarning ayrim qismlarining sinib yoki uzilib ketishi,texnologik jarayonlarning nomukammalligi,to'siq qurilmalari va saqlovchi vositalarining puxta ishlamasligi.Sanitar-gigienik sabablar.Ob-havo sharotining qoniqarsiz bo'lishi(havoning harorati,nisbiy namligi,harakat tezligi va bosimi, issiqlik ajrapib chiqishi)sanoat korxonalardagi havo muhitining changlanganligi,ish joylari,maydonlar va o'tish joylarning oqilona yoritilmaganligi, shovqin va titrashning mavjudligi,ishlab chiqarish xonalari va sanitar maishiy xonalarning yetarli emasligi hamda sanitar-gigienik talablarga javob bermasligi, shaxsiy gigiena talablariga rioya qilmaslik.
Psixo-fiziologii sabablar.Ishchi psixologik rejimining buzilishi natijasida vujudga keladigan sabablar:oilaviy notinchlik, ish jamoalarida kelishmovchilik va h. k.Bu sabablar aniqdangandan keyin ish sharoitida ularning kelib chiqmasligini ta'minlovchi chora-tadbirlar kompleksi ishlab chiqilishi kerak.Bu chora-tadbirlarni amalga oshirish,ishlab chiqarish sharoitida baxtsiz hodisalarning butunlay yuqolishiga yoki asosan kamayishiga olib kelishi kerak.
Sanoatning barcha tarmoqlarida xodimlar salomatligini himoya qilish,mehnat sharoitlarini yaxshilash va texnika xavfsizligini ta’minlashga doir omillarni izlab topish,mehnatni samarali ijodga aylantirish jamiyatimizning asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi.Xodimlarning salomatligini saqlash kasb kasalliklari va zaharlanishlarning oldini olishda,shuningdek ularni kamaytirishda,ishga qabul qilishdan oldin o‘tkaziladigan tibbiy ko‘rik,hamda ishlab-chiqarishda,zararli, noxush mehnat sharoitlarida ishlayotgan xodimlarni davriy ko‘rikdan o‘tkazib turish chora-tadbirlar ichida muhim o‘rin tutadi.