Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Atmosfera havosining eng muhim tarkibiy qismi kislorod hisoblanadi.
KISLOROD.Organizmning hayotiy faoliyatida kislorod eng muhim o'rin tutadi, chunki barcha oksidlanish hodisalari bevosita uning ishtirokida sodir bo'ladi.Odam tinch holatda minutiga 350 mm kislorod sarf qiladi. Shuni aytish kerakki,inson organizmining kislorod bilan ta'minlanishi buzilsa,nafas, makaziy nerv sistemasi, yurak-qon tomir sistemasi faoliyatida jiddiy o'zgarishlar sodir bo'ladi.Organizm uchun kislorodning havodagi absolut miqdori emas, balki uning parsial bosimi ahamiyatga ega. Chunki o'pka alveolalarida kislorodning qonga va qondagi to'qima suyuqliklariga o'tishi parsial bosimlar farqi ta'sirida amalga oshadi.Agar bosim pastga tushib ketsa, kislorod qonga o'ta olmaydi,to'qima va hujayralarda kislorod tanqisligi ro'y beradi va bu esa gipoksiyaga olib keladi.Inson organizmini kislorod bilan ta'minlanishi buzilsa nafas,markaziy nerv sistemasi,yurak-qon tomir sistemasi va boshqa sistemalar faoliyatida jiddiy o'zgarishlar sodir bo'ladi.
40—60 % gacha kislorod bilan boyitilgan havodan nafas oldirish kislorod yetishmasligini davolashda qo'llaniladi.Agar barokameralarda bosim 3 atmosferaga oshirilsa, RO₂640 g Pa gacha, simob ustuni 480 mm gacha ko'tariladi. Odam mana shunday sharoitlarda bo'lgan gipoksiya holatidagi to'qimalarda kislorod tarkibi yaxshilanib,uning hayot faoliyati me'yorlashadi.Bu davo usuli giperbarik oksigenatsiya usuli deb ataladi.
Azot va inert gazlar guruhi
Azot atmosfera havosining asosiy tarkibiy qismi bo'lib, uning gigiyenik ahamiyati shundaki,kislorodni odamning me'yorda nafas olish uchun zarur darajada suyultirib omixta qiladi,chunki busiz sof kislorodda hayot bo'lishi qiyin.
Havoda azotning ko'payib ketishi kislorodning parsial bosimini kamaytiradi va gipoksiya,asfiksiya holatini paydo qiladi.Biroq azot tabiiy holatda o'z miqdorini o'zgartirmaydi.U qonda yaxshi eriydi, past bosimda esa qondan chiqib ketib,kesson kasalligining kelib chiqishiga sabab bo'ladi.
Juda kam bo'ladigan boshqa gazlar—chaqmoq,elektr to'lqinlarida ultrabinafsha nurlar ta'siri ostida hosil bo'ladi.Ularning gigiyenik ahamiyati kam. Atmosferada bo'ladigan ozon quyosh spektrining qisqa to'lqinli ultrabinafsha nurlarini ushlab qolib,Yer yuzasidagi jami jonzotni halokatli ta'sirdan saqlab qoladi.
Har bir kimyoviy modda uchun ruxsat etiladigan miqdor (REM) ishlab chiqilgan bo'lib,uni amalda tatbiq etishga katta ahamiyat beriladi.Bunday moddalar odam organizmiga nafas yo‘li,oshqozon–ichak yo‘li,teri va shilliq pardalar orqali kiradi.Atmosfera havosining fizik xossalari