Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Ishga kirish vaqtida dastlabki tibbiy ko‘riklarning asosiy maqsadlari quyidagilar:

• 
  javobgarlikni va ishlovchilarga va atrofdagilarga bo‘ladigan xavfni hisobga olgan holda ushbu kasb talablariga salomatlik holati bo‘yicha javob beradigan shaxslar qo‘yiladi;
  
• 
  ishga faqat salomatlik holatida,zararli va xavfli ishlab chiqarish omillari ta’sirida kuchayishi mumkin bo‘lib,kasbiy kasallanishlarga olib keluvchi siljishlari bo‘lmagan shaxslarni qo‘yish;
  
• 
  ishga faqat salomatlik holatida yuqumli va parazitar kasalliklarni tarqatishga olib keluvchi siljishlari bo‘lmagan shaxslarni qo‘yish.
  

Dastlabki tibbiy ko‘riklar chuqur va to‘liq o‘tkazilishi kerak,xulosa bergan shifokor butun javobgarlikni his etishi kerak.Ushbu vaqtda ishga qo‘yish masalasi echilayotganda barcha xavfli va zararli va nomaqbul ish sharoitlarida ishlagandagi umumtibbiy qarama-qarshi ko‘rsatmalarga,shuningdek har bir omilning ta’sir xususiyatini hisobga olib qo‘shimcha qarama-qarshi ko‘rsatmalarga amal qilish kerak.Dastlabki tibbiy ko‘rik natijalari ambulator bemorning tibbiy kartasining qo‘shimcha blankiga qayd etiladi(025-u,87 shakl).Dastlabki tibbiy ko‘rik natijalari davriy tibbiy ko‘riklarda aniqlangan ishchilarning organizmidagi o‘zgarishlar bilan taqqoslash uchun boshlang‘ich manba hisoblanadi.
Davriy tibbiy ko‘riklar muntazam ravishda o‘tkazilib,ularni o‘tkazish muddatlari ishning zararli va xavfli omiliga va xususiyatiga,texnologik jarayoniga va boshqalarga bog‘liq bo‘ladi.
Davriy tibbiy ko‘riklarning asosiy maqsadlari:

• 
  kasbiy kasallikning ilk bemorlarini aniqlash va zararli omillarni keyinchalik ta’sirini va patologik jarayoning rivojlanishini tugatish bo‘yicha choralar ko‘rish;
  
• 
  zararli ish sharoitlarida ishni davom ettirishga to‘sqinlik qilayotgan(ya’ni qarama-qarshi ko‘rsatma bo‘lgan umumiy kasalliklarni qaytadan orttirgan)aniqlash;
  
• 
  baxtsiz hodisalarni oldini olish va mehnat xavfsizligini ta’minlash,aholi salomatligini himoya qilish,yuqumli va parazitar kasalliklarni tarqalishini to‘xtatish maqsadida kasalliklarni aniqlash;
  
• 
  tibbiy ko‘rik natijalariga ko‘ra shaxsiy davolash-profilaktika chora-tadbirlarini ta’minlash;
  
• 
  ushbu korxona kasbiy kasallanishlarni oldini olishga qaratilgan sog‘lomlashtirish chora-taadbirlarini ishlab chiqish.
  

Ushbu ob’ektlarda yangi kasbiy kasalliklar hodisalarining aniqlanishi sog‘lomlashtirish chora-tadbirlarining samarasizligini ko‘rsatadi.
300-sonli buyruqni tadbiq etish ishlarini yuqari saviyada bajarish kasbiy kasalliklarini oldini olishda zarur chora hisoblanadi.Tibbiy ko‘riklarning barcha bosqichlarini sifatli bajarish va ularni aniq tashkil etish o‘ta zarur hisoblanadi. Kasbiy kasalliklarni birlamchi aniqlash masalasi juda o‘tkir turibdi.Bu muammo iqtisodiy,ijtimoiy va tibbiy hisoblanadi.Ba’zi sabablarga ko‘ra kasbiy patologiyani past aniqlanishining o‘rni bor.Kasbiy kasalliklarni to‘liq aniqlanmasligining sababi dastlabki va davriy tibbiy ko‘riklarni tashkil etish va o‘tkazish sifatining pastligi.SHifokor-mutaxasislarning etarlicha tayyorgarlikka ega emasligi,yaqin o‘rtada shtat jadvalida shifokor-profpatologlarning yo‘qligi bilan tushuntiriladi.Davolash profilaktika mauassasalarini,ayniqsa,qishloq joylarida laboratoriya funksional-tashhis anjomlari va uskunalari bilan kam ta’minlanishi natijasida o‘tkazilayotgan tibbiy ko‘riklar to‘liq ob’ektiv manzarani bermaydi.Ta’kidlab o‘tilgan kamchiliklarni bartaraf etish uchun 300-sonli buyruq chop etildi.Dastlabki va davriy tibbiy ko‘riklar tibbiyot-sanitariya qismlarining shifokorlari tomonidan,ular yo‘q bo‘lsa xizmat doirasida mos ravishdagi korxonalar,muassasalar,tashkilotlari,jamoa xo‘jaliklari va sovxozlar(keyinchalik korxonalar deb nomlanadi)bo‘lgan territorial davolash-profilaktika muassasalari (poliklinikalari) tomonidan o‘tkaziladi.Dastlabki va davriy tibbiy ko‘riklardan o‘tishga ko‘rsatmasi bo‘lgan shaxsiy mehnat faoliyati bilan shugullabuvchi shaxslarga 300-sonli buyruqning 13-band 2-ilovasi ko‘riklardan o‘tishga yo‘llanmani turar joyidagi–DSENM tomonidan beriladi.Dastlabki va davriy tibbiy ko‘riklarni tashkil qilishda tibbiy ko‘rikdan o‘tishi kerak bo‘lgan ishchilar kontingentini aniqlashdan boshlab,keyinchalik ishning barcha bosqichlarida, yakuniy dalolatnomadan ko‘rsatilgan takliflarni bajarilishi nazorat,qilishgacha mehnat gigienasi bo‘yicha shifokor-mutaxassis etakchi rol o‘ynaydi.