Amaliy mashg‘ulot radiatsiya darajasi va yutilgan nurlanish miqdorini o‘lchovchi asboblarining tuzilishi va ishlash asoslarini o‘rganish

O‘LCHOVCHI ASBOBLARINING TUZILISHI VA ISHLASH ASOSLARINI 
O‘RGANISH. (2-qism)
Ishning maqsadi
: Talabalarga radiometr va rentgenmetrlarning
tuzilishi va ishlash prinsiplarini o‘rgatish.

---

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 
1.
O‘zbekiston Respublikasi “Aholi va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda
vaziyatlardan muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonuni, Toshkent, 1999
2.
O‘zbekiston Respublikasi “Fuqaro muhofazasi to‘g‘risida”gi Qonuni, Toshkent , 2000 y.
3.
O‘zbekiston Respublikasi “Radiatsiyaviy xavfsizlik to‘g‘risida”gi Qonuni, Toshkent, 2000 y.
4.
M.Yu.Yunusov, Z.F.Ilyosova, F.A.Obidova va boshqalar. Fuqaro muhofazasi asoslari (ma’ruzalar
to‘plami). Mualliflar jamoasi.Toshkent, FMI., 2003 y., 344 b.
5.
Kimyoviy, radiatsion va biologik (bakteriologik) vaziyatlarni baholash yuzasidan uslubiy
qo‘llanma. M.Yu.Yunusov., I.G.Axmedov va boshqalar. Toshkent -2005 yil. 33 bet.
6.
Tojiev M. X., Nigmatov I., Ilxomov M. X. «Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi»
O’quv qo’llanma. –T.: “Iqtisod-moliya”, 2005. -195 b.
7.
Yormatov G‘.YO. va boshqalar. Hayot faoliyati xavfsizligi. –T.: “Aloqachi”, 2009 yil. – 348 b

---

Dozimetrik
asboblarning
umumiy tuzilishi.
Fuqaro
muhofazasi
tizimidagi
dozimetrik asboblarning ishlash tartibi
radioaktiv nurlarning havoda tarqalishi
muhitini
(havodagi
gazini)
ionlash
qobiliyatga asoslangan. Natijada maxsus
ionlash
kamerasida
ionizatsiya
toki
paydo bo‘lib, uning kattaligi nurlanish
intensivligiga
bog‘liqdir. Bu usulda
ishlovchi
asboblar
qabul
qiluvchi,
ko‘paytiruvchi, o‘lchovchi qurilmalar va
oziqlanish manbaidan iboratdir.
Joylarning 
radioaktiv nurlar 
bilan 
zararlanganligi 
quyidagi usullar 
yordamida 
aniqlanadi:
fotografik;
lyuminitsent;
kimyoviy;
ionlash;
ssintilyasion.

---