Amaliy mashg’ulot mavzusi
Mavzu:
Jismoniy tarbiya nazariyasi bo„yicha
olib borilayotgan tadqiqot
uslublari
Reja:
1.
Ilmiy tadqiqotda nazariy tahlil va umumlashtirish usuliyati
2.
Pedagogik kuzatish ilmiy tadqiqot usuliyati
3.
Eksperiment ilmiy tadqiqot metodi
4.
Matematik hisoblash ilmiy tadqiqot uslubiyati
Barcha ilmiy fanlar kabi jismoniy tarbiya nazariyasi ilmiy izlanish
uslublaridan foydalanadi.
Hozirgi kunda ilmiy tekshirish uslublarining turlicha xillari bo„lib, qo„shma
fanlarning tadqiqot uslublaridan, ayniqsa, fiziologiya,
antropologiya, bioximiya,
psixologiya va ijtimoiy-tarixiy izlanish uslublariga ko„proq ehtiyoj sezilayotganligi
ahamiyatga molik.
Jismoniy tarbiya nazariyasining
asosiy ilmiy tadqiqot uslubiyatlari -
nazariy
tahlil
va umumlashtirish, pedagogik kuzatish, eksperiment (tajriba) va matematik
hisoblashdan iboratdir.
1.
Ilmiy tadqiqotda nazariy tahlil va umumlashtirish usuliyati
Ma‟lumki, nazariy tahlil va umumlashtirish adabiyot materiallarini to„la tahlil
qilish va umumlashtirishdan boshlanadi. Adabiyot materiallarini to„liq o„rganib
chiqish juda qiyin. Uhar 4-5 yilda yana shunchadanga ko„payadi. Bundan tashqari
ilmiy
jurnallardagi
tadqiqotlarhaqidagi
maqolalar
bir
necha
marotaba
ko„paymoqda. Bunda yordamchi ilmiy predmet - “bibliografiya” fani
tadqiqotchining ishini yengillashtiradi. U nashr qilingan
adabiyotlarni tartibga
soladi va ro„yxatini tuzib chiqadi.
Retrospektiv uslub
orqali sistemaga solish
Ma‟lum davr ichidagi mavjud adabiyotlarning ilmiy yo„nalishi bo„yicha
yangiliklarga qisqa izoh beradi.
Bundan tashqari, tadqiqotchi “
bibliografik
tavsifno-ma
”danham foydalaniladi.
Tavsifnoma yangi chiqqan adabiyot uchun yozma ravishda yoki referat sifatida
(ilmiy ish natijasini qisqartirganholda) tayyorlaydi, unga izoh beradi.
Bibliografik izlanish esa tadqiqotchining adabiyotlar
ustidagi birlamchi ishi
bo„lib, tadqiqotchi izlanishi orqali topilgan qarama-qarshiliklar ustida nazariy baxs
yuritadi, ularni bir-biri bilan taqqoslaydi.
Nazariy tahlil va umumlashtirishning yana bir usuliyatih
ujjat materiallari
ustida ishlashdir
. Jismoniy tarbiyaning ko„p tomoni amaliy mashg„ulotlar
uchun
tuzilgan rejalar, kundaliklar, konspektlar, hisobotlar va shunga o„xshashlarda
ifodalanadi. Ular albatta amaliyotni nazarda tutganholda tuzilgan bo„ladi. Ularni
ilmiy jihatdan chuqur o„rganish kutilmagan natijalarni berishi mumkin. Masalan,
jahonning kuchli sportchilarini tayyorlash va ularning shug„ullanish
rejalarini
solishtirish, malakali sportchilarning kundalik-lari, xaftalik, oylik, yillik jismoniy
yuklarninghajmi, miqdori, bajarish intensivligi va boshqalar
tadqiqotchiga manba
bo„lishi mumkin.
Ilmiy tadqiqot uchun
musobaqa materiallari
, ko„p yillik trenirovkalarning
natijalarini o„rganishham tadqiqot oboekti bo„lib xizmat qiladi.
Ilmiy
maqsadda tuzilgan turli xil
anketalar
hamh
ujjat materiallari
bo„lib
xizmat qilishi mumkin. Tuzilgan savollarga “ha” va “yo„q” deb javob berishham
ko„p xulosalarga olib keladi.