Amaliy mashg’ulot №1 Zamonaviy generator va kuchlanish rostlagichlari konstruksiyasini o‘ziga xos tomonlarini


Rostlagichning  ishlash  prinsipi



Download 215,76 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/4
Sana18.08.2021
Hajmi215,76 Kb.
#150492
1   2   3   4
Bog'liq
Amaliy mashgulot № 1

Rostlagichning  ishlash  prinsipi.  O’t  oldirish  kaliti  O’OK  ulanganda  tok  akkumulyator 

batareyasidan tutash kontaktlar 2, yakorcha 4, yarmo 8, ya’ni qarshiligi kam bo’lgan zanjir orqali 

uyg’otish cho’lg’amiga keladi va uning atrofida magnit maydonni hosil qiladi. Ayni vaqtda tok 

elektromagnitning  cho’lg’ami  7  ga  ham  keladi  va  o’zak  3  ni  magnitlaydi.  Generatorning 

kuchlanishi U

G

  belgilangan rostlanish kuchlanishi U



R

 dan kam bo’lganda (U

G

 < U

R

 ), prujina 6 

kontaktlar  2  ni  tutash  holda  ushlab  turadi.  Rotorning  aylanishlar  chastotasi  ortishi  bilan 




generatorning  kuchlanishi  ham  o’sib  boradi.  Generator  kuchlanishining  ortishi  rostlagichning 

cho’lg’ami 7 dagi tok kuchini ham ortishiga va o’zak 3 ning kuchli magnitlanishiga olib keladi. 

Bu  jarayon  davom  etib,  generator  kuchlanishi  U

G

    ning  qiymati  rostlanish  kuchlanishi  U

R

    dan 

(U



G

  >  U

R

),  ortgan,  ya’ni  o’zak  3  magnit  maydonning  tortish  kuchi  prujina  6  ning  tortish 

kuchidan ortgan vaqtda kontakt 2 lar uziladi. 

Kontaktlar  uzilishi  bilan  generatorning  uyg’otish  cho’lg’ami  zanjiriga  ketma-ket  qo’shimcha 

qarshilik R

k

 ulanadi, natijada uyg’otish cho’lg’amidan o’tayotgan tok miqdori keskin kamayadi. 

Bu  esa,  o’z  navbatida,  uyg’otish  cho’lg’ami  atrofidagi  magnit  oqimi  susayishiga  va 

generatorning  stator  cho’lg’amlarida  induksiyalanayotgan  EYuK  qiymati,  demak  kuchlanish 

taxminan 0,1-0,4 V ga kamayishiga olib keladi. 

 

2.10-rasm.  Elektro-magnitli 



kuchlanish rostlagichi: 

a) rostlagich sxemasi,  

b)  generator  kuchlanishi-ni 

aylanishlar 

chastota-siga 

bog’liqligi 

 

 



Generator 

kuchlanishining 

pasayishi 

bilan rostlagich cho’lg’ami 7 

dan  o’tayotgan  tok  va  o’zak  3  dagi  magnit  maydonning  tortish  kuchi  kamayadi  va  natijada 

prujina  6  ning  tortish  kuchi  ta’sirida  rostlagich  kontaktlari  yana  tutashadi.  Tok  uyg’otish 

cho’lg’amiga  yana  qarshiligi  kam  bo’lgan  zanjir,  ya’ni  yakorcha  va  yarmo  orqali  uzatiladi, 

uyg’otish  cho’lg’amidan  o’tayotgan  tok  ortadi,  uning  atrofida  hosil  bo’layetgan  magnit  oqim 

kuchayadi  va  demak,  generatorniig  kuchlanishi  yana  o’sadi.  Generator  kuchlanishining  o’sishi 

rostlagich cho’lg’amidan o’tayotgan tok kuchini oshiradi, o’zakning magnitlanishi kuchayadi va 

u  yana  yakorchani  o’ziga  tortib,  kontaktlarni  uzadi.  Shunday  qilib,  elektromagnit  rostlagich 

ishlayotganda  uning  kontaktlari  davriy  ravishda  tutashib-uzilib  turadi  va  rotorning  aylanishlar 

chastotasiga  bog’liq  holda,  uyg’otish  tokining  qiymatini  o’zgartirib  turadi.  Generatorning 

kuchlanishi  esa  o’zining  o’rtacha  qiymati  atrofida  o’zgaradi.  Generatorning  rostlanayotgan 

kuchlanishining asosiy tenglamasini hosil qilamiz: 

ïð

o

o

F

r

c

U





                  

 Formuladan  ko’rinib  turibdiki,  agar  rostlagich  cho’lg’ami  qarshiligi  r



o

  ni  temperatura 

ta’sirida o’zgarishi hisobga olinmasa, generatorning rostlanayotgan kuchlanishi faqat o’zak bilan 

yakorcha orasidagi tirqish 

 va prujinaning tortish kuchi F



pr

 ga bog’liq bo’ladi. 

Demak,  generatorning  rostlanayotgan  kuchlanish  qiymatini  o’zgartirish  uchun  yo 

prujinaning tortish kuchi F

pr 

ni yoki havoli tirqish 

 ni o’zgartirish zarur. 




Download 215,76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish