Amaliy mashg‘ulot №1 Mavzu: Ethernet protokolida 10-megabitli tarmoqni hisoblash (2 soat) Amaliy ishning maqsadi

Tarmoq tuzilish qoidasi
IEEE orali aniqlanuvchi Ethernet tarmog‘ining modeli ancha murakkab tarmoqlarning ishlash qobiliyatini tekshirish imkonini beruvchi formulalar to’plamini o‘zida aks etadi.
Ethernet tarmog’ining ishlash qobiliyatini baholash uchun kerakli ikkita kattalikni hisoblab topish standart bilan aniqlangan. Birinchi kattalik tarmoq bo‘ylab signalning ikki marta o‘tish vaqti yoki ikki marta aylanish vaqti deyiladi (PDV, path delay value). Ikkinchi kattalik kadrlararo intervalning qisqarishini xarakterlaydi (PVV, path variability value). Eng yomon hollar uchun ikkala kattalik hisoblab topiladi, ya’ni eng uzun yo’l uchun.
Tarmoq modeli va signal tarqalishining kechikishi
Tarmoq modellari va signal tarqalishining kechikishi shunday tanlab olingan edi-ki, bunda juda murakkab hisoblarni bajarmay har qanday Ethernet tarmoqlarining ishlash qobiliyatini baholash imkonini berish mumkin bo’ladi. Tarmoqning har bir komponenti signal tarqalish vaqtini ma’lum bir ko‘rinishda oshiradi.
3.2-rasmda eng yomon hollarda signalning borib qaytish vaqtini hisoblashga mo‘ljallangan, standart bilan aniqlangan tarmoq modeli ko‘rsatilgan. «Eng yomon hol» hisoblash uchun boshqa, ya’ni eng uzun segmentlarga va takrorlagichlar soni ko‘p bo‘lgan yo‘lni tanlash kerakligini bildiradi. Mazkur model boshlang‘ich (chapdagi) segment, oxirgi (o‘ngdagi) va bir nechta oraliq segmentlardan iborat bo‘ladi.

3.2-rasm. Aylanma (ikkilik) harakatni hisoblash uchun tarmoq modeli
Eng yomon yo‘lni tanlash
Ethernet tarmog‘ining ishlash qobiliyatini tekshirish uchun birinchi navbatda unda signal tarqalishining eng katta kechikishli yo‘lni topish zarur bo‘ladi. Bunday yo‘l eng ko‘p takrorlagichlarga ega bo‘ladi va aylanma harakatning maksimal vaqti bilan xarakterlanadi. Ba’zida tarmoqda bir nechta shunday yo‘llar bo‘lishi mumkin. Bunday holda ularning har biri uchunhisoblashni amalga oshirish zarur bo‘ladi.
Hisoblar uchun quyidagi ma’lumotlar talab etiladi:

• 
  ishlatilayotgan segmentlar tiplari (oralgan juftlik, optik tola yoki koaksial kabel);
  
• 
  segmentlarning uzunligi;
  
• 
  takrorlagichlarning joylashuvi;
  
• 
  segmentlarning takrorlagichlarga ulanishi.
  

Eng yomon yo‘l topilgandan so‘ng, 2-rasmda ko‘rsatilgam namuna bo‘yicha mazkur yo‘llarning modellarini qurish kerak bo‘ladi. Ya’ni eng chetdagi segmentlardan biri boshi (chap), ikkinchisi – oxiri (o‘ng), qolganlari esa – oraliq hisoblanadi.