Amaliy ish metallni to’G’rilash

8- amaliy ish
METALLNI TO’G’RILASH


Ishning maqsadi:
- to’g’rilash operatsiyalarining vazifasini va ularni bajarish usullarini, ishlatiladigan asboblar hamda moslamalarni, ish o’rnini tashkil qilish, xavfsizlik qoidalarini o’rganishlari;
- metall tasmani, doiraviy kesimli po’lat chiziqlar va po’lat
listlarni sovuq holida to’g’rilash; ma’lum mashinalar va moslamalardan foydalanish; xavfsiz ishlash qoidalariga rioya qilish; o’z mehnatini ratsional tashkil etish kabi amallarni egallash lozim.


Ishning vazifasi:

1. 
   Enli tomoni bukilgan metall tasmani to’g’rilash.
   
2. 
   Metall chiviqni to’g’rilash.
   
3. 
   CHeti bukilgan metallni to’g’rilash (rixtovka qilish).
   
4. 
   Metall listni to’g’rilash.
   

Jixozlar va asboblar:
500—600 g. li chilangarlik bolg’alari, yumshoq metalldan yasalgan qistirmali bolg’a, 1,5 kg. li to’qmoq, qalamchalar, 600—700 mm. li tekshirish chizg’ichlari, buramali yoki gidravlik press.


Ishninig bajarish tartibi:
qo’l arra tirsaklari uchun zagotovkalar; turli diametrli doyra kesimli metall chiviqlar; vallar; cheti bukilgan xomaki mahsulotlar; metall listidan ishlangan zagotovkalar.
Moslama va materiallar:
To’g’rilash sandon - taxtasi, prizmalar, yumshok. metalldan yasalgan qistirmalar, bo’r.

Enli tomoni bukilgan metall tasmasini to’g’rilash
1..Metall tasmasini to’g’rilashga tayyorgarlik ko’r i sh.	1.Tasmadagi qavariq joylar bo’r bilan belgilabchiqilad i.Qo’lqop kiyiladi. CHap qo’l bilan metall tasma uchidan ushlab. qavariq tomoni ustiga qilib sandon-taxtaga qo’yiladi. Bolg’a o’nt qo’lga olinadi.
2.Tasmaning qavariq joylarini urib to’g’rilash.	2. Tasmaning eng qavariq joylariga bolg’a (to’qmoq) bilan qattiq urilib, tasma to’g’rilangan sari zarb kuchi kamaytirila boradi, zarur bo’lganda metall tasma vaqti - vaqti bilan ikkinchi tomoniga ag’darib turiladi. Zarb kuchi tasma kesimining o’lchami va egrilik darajasiga qarab o’zgartiriladi; to’g’rilash yengil zarblar bilan tugatiladi.
3.To’g’rilangan tasmani tekshirish.	3.Tekislangan tasma kuch bilan chamalab tekshiriladi yoki tasma sandon-taxta ustiga qo’yilib, uning bilan tasma o’rtasidagi tirqishga e’tibor beriladi (tirqish butun bo’yicha bir tekis bo’lsa, tasma to’g’ri tekislangan hisoblanadi).
CHiviq metallni to’g’rilash
1. Doiraviy kesimli sandon -taxtada to’g’rilash.