Amaliy audit

Qimmatli  qog`ozlar  emissiyasi  -  qimmatli  qog`ozlarni  birinchi  egalari 

(investorlari), yuridik yoki jismoniy shaxslarga sotish orqali muomalaga chiqarish. 

Emissiya  quyidagi  holatlarda  amalga  oshiriladi:  aksionerlik  jamiyati  ta'sis  etilib 

uning aksiyalari ta'sischilar orasida joylashtirilganda; aksionerlik jamiyati aksiyalar 

chiqarish  yo`li  bilan  boshlang`ich  nizom  kapitali  (jamg`armasi)  miqdori 

oshirilganda;  obligatsiya  va  boshqa  qarz  majburiyatlarini  chiqarish  orqali  yuridik 

shaxslar, davlat, davlat hokimiyati va boshqarish organlari tomonidan qarz kapitali 

jalb qilinganida; o`zaro respublika miqyosida subyektlarning qarz majburiyatlarini 

to`lash (so`ndirish) jarayoni amalga oshirilganda. 

Har  bir  yuqorida  sanab  o`tilgan  holda  vakolatli  davlat  organi  emissiyaning 

minimal va maksimal o`lchamini belgilaydi. 

Moliyaviy  investitsiyalarga  oid  auditorlik  tekshiruvining  asosiy  maqsadi, 

muomalalarning  qonuniy  amalga  oshirilganligi,  to`g`ri  baholanganligi  va 

buxgalteriya hisobida to`g`ri yuritilayotganligini tasdiqlashdan iborat. 

«Moliyaviy  investitsiyalarni  auditorlik  tekshiruvini  o`tkazishda  birinchi 

navbatda auditning maqsadi va vazifalarini belgilash zarur. 

Auditning  maqsadi  –  xojalik  yurituvchi  subyektlarning  moliyaviy  hisobot   

ma'lumotlari      ishonchliligini        hamda    moliyaviy  investitsiyalarni  hisobga  olish 

usullari  va  soliq  solish  muomalalari  bo`yicha  hisobi  me'yoriy-huquqiy  hujjatlarga 

muvofiqligini aniqlashdan iborat. 

Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi auditning vazifalarini belgilandi: 

1.  Subyekt  aktivlarini  moliyaviy  investitsiyalar  tarkibiga  kiritilganligi 

to`g`riligini tekshirish.  

2.  Hisobda  moliyaviy  investitsiyalarni  tegishli  belgilari  bo`yicha  ularni 

turkumlanishini chegaralash to`g`riligini tekshirish. 

3.  Moliyaviy  investitsiyalarni  hisobga  olishda  ularni  qiymati  to`g`ri 

shakllanganligini tekshirish. 

4.  Moliyaviy  investitsiyalar  bilan  bog`liq  muomalalar  hisobini  to`g`riligini 

tekshirish. 

5.  Moliyaviy investitsiyalar sintetik va analitik hisobi holatini baholash. 

6.  Moliyaviy investitsiyalarni inventarizatsiyadan o`tkazish tartibi va ularni 

natijalarini hisobda to`g`ri aks ettirilganligini tekshirish. 

7.  Moliyaviy  investitsiyalar  bilan  bog`liq  muomalalar  bo`yicha  soliq 

qonunchiligiga rioya etilayotganligini tekshirish. 

Auditorning  oldida  turgan  maqsad  va  vazifalardan  kelib  chiqib,  auditning 

obyektlarini belgilab olamiz, 4.2-jadval»

1

: 

                                                 

1

  Ilxamov Sh.I. Investitsiya faoliyatida buxgalteriya hisobi va audit // Diss.-T.: 2005. 

---

127 

 

4.2-jadval