Амалий машғулот мавзуси

Metallash. Elektroyoyli metallash.

• 
  Metallash (metall purkash) jarayoni metall simni yoki kukunni suyuqlantirib va mayda zarrachalar (3…300 mkm) holida inert gaz yoki havo oqimida detalning maxsus tayyorlangan sirtig’a purkashdan iborat. Purkash tezligi 100…300 m/s gacha bo’ladi. Metallash natijasida hosil bo’ladigan qatlam qattiqligi yuqori va Mexanik mustaxkamligi past bo’lgan govak, murt metall qoplamasidir. Shu sababli solishtirma nagro’zka kam sharoitlarda yeyilishga chidamlilik xususiyatig’a ega bo’ladi. Biroq, siljish va siqish solishtirma nagro’zka katta bo’lganda (shesteriya tishlari, shlitslar, taqsimlash vallari qo’l achoklari, shponka uchun ariqchalar, rezbalar va x.k.). Shuningdek, moylash materiali bo’tunlay bo’lmagan sharoitlarda (tishlashish sirtlari, tormoz barabanlari va boshaalar) metallangan qoplama tez kuchib to’shadi. Shu boisdan bunday detallarni metallash yo’li bilan tiklash mumkin emas.
  
• 
  Purkaladigan materialini suyuqlanitirish usuliga qarab metallash : - elektr yordamida metallash (elektroyoy, YuCHT yordamida) ;
  

-gaz alangasida metallash.

-plazmaviy metallash (plazma oqimi yordamida suyuqlantirish) deb ataladi.

Metallni suyuqlantirib purkashda ishlatiladigan apparatlar metallizatorlar deb ataladi.

Metallash sifatida qoplamaning to’zilishi, qattiqligi va yeyilishga chidamligi suyultirilgan metallning asosiy metalga puxta yopishishi bilan aniqlanadi.
Suyultirilgan metallni asosiy metall bilan puxta ilashishi uchun, detalning sirtini metallashga yaxshilab tayyorlash lozim. Detalni metallash oldidan kir, moy, zangdan yaxshilab tozalanadi. Uning sirtig’a Mexanik ishlov berib, to’g’ri geometrik shaklga keltirilib va g’adir-budur qilinadi.
Elektroyoyli metallash. Elektr yordamida metallash ikki xilga ajratiladi. Elektroyoy yordamida va yuqori chastotali tok yordamida metallash. Oxirgi usul juda qimmatga tushishi va jixozlarining kattaligi uchun ishlatilmaydi.
Elektroyoy bilan metallash keyingi paytda remont korxonalarida borgan sari kengroq ishlatilmoqda. Bir-biridan izolyatsiyalangan ikkita sim maxsus mexanizm vositasida (roliklar yordamida) bir xil tezlikda o’zatiladi. Simlar shatun uchliklardan chiqib bir-biri bilan tegib, ular orasida elektr yoy yoqiladi. Kanal dan yoy zonasiga bosim bilan o’zatilayotgan gaz (yoki havo) suyuqlantirilgan metalni purkab detalga qoplaydi.
Metallash uchun metallizatorlar ikki variantda ishlab chiqariladi. EM-14 tipidagi apparatlar dastaki usulda metallashga uchun va EM-12M (statsionar) stanoklarda metallash uchun mo’ljallangan.