Амалий машғулот №2 : Ишлаб чиқариш да бахтсиз ҳодисаларни текшириш ва жароҳатланиш (травматизм) кўрсаткичларини аниқлаш

2. Гуруҳ усули. Бу усул статистик усулнинг таркибий қисми ҳисобланади ва бахтсиз ходисаларни бир хил шароитларда ва айрим белгилари билан гуруҳ ҳолида такрорланишини аниқлаш имконини беради.

• 2. Гуруҳ усули. Бу усул статистик усулнинг таркибий қисми ҳисобланади ва бахтсиз ходисаларни бир хил шароитларда ва айрим белгилари билан гуруҳ ҳолида такрорланишини аниқлаш имконини беради.

• 3. Топографик усул. Бу усул ҳам гуруҳ усулининг кўринишларидан бири бўлиб, қуйидаги ҳолларда қўлланилади: гуруҳ усулида келтирилган бахтсиз ҳодисалар ҳақидаги маълумотларни ҳар хил шартли белгилар билан белгилаб, иш участкаларининг бахтсиз ҳодиса юз берган жойларга қўйиб чиқилади. Бу усулда маълум иш участкаларида бахтсиз ҳодисаларнинг такрорланиши ҳақида кўргазмали маълумот олинади.

4. Монографик усул. Бу усулнинг моҳияти шундаки, бахтсиз ҳодиса юз берган айрим цех, участка ёки ишлаб чиқариш хонаси чуқур ва ҳар томонлама ўрганилади. Асосий дақиқа-эътибор технологик жараёнларнинг чекланиши, айрим иш усуллар, ишлаб чиқаришнинг хавфли лаҳзалари ва санитария гигиеник меҳнат шароитига бахтсиз ҳодисалар, авариялар ва касб касалликларнинг сабаблари аниқланади ва ўрганилади.

• 4. Монографик усул. Бу усулнинг моҳияти шундаки, бахтсиз ҳодиса юз берган айрим цех, участка ёки ишлаб чиқариш хонаси чуқур ва ҳар томонлама ўрганилади. Асосий дақиқа-эътибор технологик жараёнларнинг чекланиши, айрим иш усуллар, ишлаб чиқаришнинг хавфли лаҳзалари ва санитария гигиеник меҳнат шароитига бахтсиз ҳодисалар, авариялар ва касб касалликларнинг сабаблари аниқланади ва ўрганилади.

• 5. Иқтисодий усулда эса меҳнат муҳофазаси учун ажратиладиган маблағлар ва материалларнинг бахтсиз ҳодисаларни камайтиришга қанчалик таъсир этиши ва бахтсиз ҳодисаларнинг иқтисодий оқибатлари ўрганилади.

Корхонада цех (бўлим) бошлиги, касаба уюшмасининг жамоа инспектори ва мехнат мухофазаси мухандисларидан тузилган комиссия уч кун (сутка) давомида бахтсиз ходиса холатини ва сабабини ҳар томонлама текшириши, кўрган ва эшитган шахслардан сўраб-суриштириб, улардан тушунтириш хатларини олиб меҳнат мухофазаси қоидаларини, ССБТ ни бузганларни аниқлашлари лозим ва:

• Корхонада цех (бўлим) бошлиги, касаба уюшмасининг жамоа инспектори ва мехнат мухофазаси мухандисларидан тузилган комиссия уч кун (сутка) давомида бахтсиз ходиса холатини ва сабабини ҳар томонлама текшириши, кўрган ва эшитган шахслардан сўраб-суриштириб, улардан тушунтириш хатларини олиб меҳнат мухофазаси қоидаларини, ССБТ ни бузганларни аниқлашлари лозим ва:
• Тўрт нусхада «Н-1» шаклдаги далолатномани тузиб, уни корхона рахбарига тасдиқлашга юборади;
• Рахбар кейинги уч кун (сутка)да бахтсиз ходисанинг сабабларини аниқлаб (текшириш тамом бўлгандан кейин) «Н-1» шаклдаги далолатноманинг тўртта нусхасини тасдиқлайди ва битта нусхадан жарохатланганга ёки унинг манфаатини ёқлаган шахсга, цех (бўлим) бошлиғига меҳнат мухофазаси мухандисига ҳамда Мехнат техник инспекторига юборади. Корхона касаба уюшмаси кўмитасига ва давлат назорат органларининг вакилига «Н-1» далалатномасининг кўчирмаси (копияси) берилади.