Amalga oshirish milliy markazi

 3-savol: Bo‘yning o‘sishi
Berilgan grafikdan foydalanib,12 yoshdan keyin qizlar bo‘yining o‘rtacha 
o‘sish darajasi sekinlashib borishini qanday aniqlash mum kinligini tu-
shuntirib bering.  
3-savol to‘g‘risida ma’lumot
Matematikaga oid mazmun sohasi: o‘zgarish va munosabatlar.
Kontekst: ilmiy.
Aqliy faoliyat turi: talqin qilish.
3-savolning baholash mezoni
O‘quvchi tomonidan   quyidagi mazmunda javoblar berilganda, 
ushbu javoblar to‘liq qabul qilinadi va to‘liq kredit beriladi:  
Masalaning  javobini  yozishda  grafikning  egilishining  “o‘zgarib” 
borayotganini ko‘rsata olish kerak. Bu bevosita yoki bilvosita bajarilishi 
mumkin.  Kod  11  va  kod  12  grafik  egri  chizig‘ining  keskin  o‘zgarishi 
tushuntirilgan holatda yoziladi, kod 13 qizlar bo‘yining 12 yoshdan bo‘y 
avvalgi va keyingi davrida o‘sish darajasini qiyoslash uchun yoziladi.  
Kod 11: Qizlarning 12 yoshdan keyin o‘sish darajasida keskin o‘zgarish ku-
 
     zatilgani  matematik yechim bilan emas, balki so‘zlar  bilan ifoda-  
 
     langan:
P
 grafik yuqoriga qarab to‘g‘ri yo‘nalmasdan, u gorizontal holatda 
yo‘nalmoqda;
P
 egri chiziq gorizantal holatda yo‘nalmoqda;
P
  12  yoshdan  keyin  grafik  egri  chizig‘i  gorizontal  holatda 
yo‘nalmoqda;
P
 qizlar uchun berilgan chiziq gorizontal holatda yo‘naladi, ammo 
o‘g‘il bolalar uchun berilgan chiziq tobora yuqoriga ko‘tarilishda 
davom etadi;
P
  qizlar  uchun  berilgan  grafik  gorizontal  yo‘nalishda  davom 
etadi, ammo o‘g‘il bolalar uchun berilgan grafik yuqoriga ko‘tarilib 
boradi.
Kod 12: Matematik amallardan foydalanib, 12 yoshdan keyin qizlar bo‘-
            yining o‘sishi cheklanishini aniqlash mumkin:

---

29
P
 chizma yoyi tobora pasayib bormoqda;
P
 12 yoshdan keyin chizmaning o‘zgarish sur’ati pasayadi;
P
 [o‘quvchi 12 yoshdan avval va keyin x o‘qiga nisbatan yoy 
burchagini hisoblagan.]
Umuman olganda, masalaning yechimida “pasayish”, “egilish” 
yoki “o‘zgarish sur’ati” kabi so‘zlar ishlatilgan va bu so‘zlar 
matematik ifodalar sifatida qabul qilinadi.
Kod 13: Haqiqiy  o‘sish  darajasi  qiyoslangan  (qiyoslash  bevosita amal- 
 
         ga oshirilgan):
P
 10  yoshdan  12  yoshgacha  15  santimetrga  o‘sgan,  ammo 
12 yoshdan 20  yoshgacha o‘sish darajasi taxminan 17 santimetr-
ni tashkil etgan;
P
10 yoshdan 12 yoshgacha o‘rtacha o‘sish darajasi yiliga 
 
7,5 santimetrni tashkil etgan, ammo 12 yoshdan 20 yoshgacha 
esa yiliga o‘rtacha o‘sish taxminan 2 santimetrni tashkil etgan.