Аллергик касалликларда кечиктириб болмайдигай холотлар

АНАФИЛАКТИК ШОК.

Маълумки, шоклар уч гуруҳга бўлинади. Биринчи гуруҳ - оғриқ туфайли келиб чиқадиган шоклар: экзоген (шикастланишларда жаррохлик ишлари бажарилган ҳолларда), эндоген (инфарктда, буйрак касалликлари да, қорин ичидаги аъзолар касалликлари да). Иккинчи гуруҳ - психоген шоклар. Учинчи гуруҳ - гуморал шоклар: қон қуйишда. гемолитик. гормонга оид, заҳарланиш ту- файли.

• Маълумки, шоклар уч гуруҳга бўлинади. Биринчи гуруҳ - оғриқ туфайли келиб чиқадиган шоклар: экзоген (шикастланишларда жаррохлик ишлари бажарилган ҳолларда), эндоген (инфарктда, буйрак касалликлари да, қорин ичидаги аъзолар касалликлари да). Иккинчи гуруҳ - психоген шоклар. Учинчи гуруҳ - гуморал шоклар: қон қуйишда. гемолитик. гормонга оид, заҳарланиш ту- файли.
• Бу бўлимда биз фақат анафилактик шок тўгрисида тўхталиб ўтамиз, чунки у дори аллергияси клиникаси- га тўғридан-тўғри боглиқ бўлади. Анафилаксия грекча - ўз-ўзини ҳимоя қилиш деган сўздан келиб чиққан бўлиб, аллергиянинг тез содир бўладиган типига киради ва кўпроқ аллерген парентераль (тери остига, тери ичига) юборилганда юзага келади. Биринчи бўлиб бу белгини Рише ва Портье 1902 йилда таърифлаб берган- лар ва улар бу ишлари учун Нобель мукофотига сазо- — вор бўлганлар.

Анафилактик шокнииг клиник манзараси. Одатда, беморлар ҳолсизликдан, хансирашдан, қуруқ йўтал, бутун баданида қизиш ҳолатини сезиш, совуқ тер чиқиш, ўлиб қолишдан қўрқиш ҳисси ва тананинг турли қисмларидаги нохушликлардан шикоят қиладилар. Бемор ўзини қўйгани жой тополмайди, хонада у ёқдан бу ёққа юради. Бадан териси қизариб кетади, бўғилиб энтикади, қоринда оғриқ сезади. Томир уриши тезла- шади, қон босими кескин пасайиб кетади, биринчи дақиқаларда эса қон босими кўтарилиб кетиши ҳам мумкин. I

• Анафилактик шокнииг клиник манзараси. Одатда, беморлар ҳолсизликдан, хансирашдан, қуруқ йўтал, бутун баданида қизиш ҳолатини сезиш, совуқ тер чиқиш, ўлиб қолишдан қўрқиш ҳисси ва тананинг турли қисмларидаги нохушликлардан шикоят қиладилар. Бемор ўзини қўйгани жой тополмайди, хонада у ёқдан бу ёққа юради. Бадан териси қизариб кетади, бўғилиб энтикади, қоринда оғриқ сезади. Томир уриши тезла- шади, қон босими кескин пасайиб кетади, биринчи дақиқаларда эса қон босими кўтарилиб кетиши ҳам мумкин. I
• Клиникаси. Анафилактик шок бирданига юз бери- ши мумкин ва унинг белгилари дори модданинг турига боғлиқ бўлмайди. У дори киритилгандан кейин бир дақиқадан то бир соатга қадар вақт орасида ривожла- ниши мумкин. У қанчалик тез бошланса, клиникаси шунча огир кўринишда ўтади. Анафилактик шокнинг бир неча клиник турлари мавжуд.