Alkaloidlar joba: Alkaloidlar haqqında ulıwma túsinik

TA’JRIBE BO’LIMI
ALKALOIDLARNI KIMYOvIY O'RGANISH
1-tájiriybe. Temekinen nikotinni ajıratıw hám identifikaciyalaw
Kerekli reaktivler: Temeki yamasa maxorka 100 gr, dietilefir 100 ml, so'ndirilgan hák 15 gr, oksalat kislota 30 gr, o'yuvchi natriyning 30% li eritpesi, xlorid kislota, kremniyvolframat kislotasınıń 2% li eritpesi, metilyodid, metil spirt, pikrin kislota, muz sirke kislota, n-butil spirt, Dragendorf reaktivi.
Kerekli úskeneler: shını keli, 200 ml li stakan, voronka, ajıratqısh voronka, suw hám parafinli juwınıw bólmesi, 200-250 ml li domalaq tubli hám konussimon kolba, ápiwayı, suw bug'i hám vakuumda aydaw apparatları.
Junıs baǵdarı. 100 gr temeki shını kelinde 15 gr so'ndirilgan hák menen ezib maydalanıladı. Alınǵan qospanı domalaq tubli kolbaǵa salıp suw bug'i menen haydaladi; aydaw xlorid kislota qosıp kislotalı ortalıq payda etińan distillat úlgisi 2% li kremniy volframat kislota eritpesi menen shókpe bermaguncha dawam ettiriledi. Keyininen distillat maydanlanǵan oksalat kislota menen kislotalı ortalıqqa keltirilib (Kongo járdeminde kislotalı sharayatı tekseriledi), suw juwınıw bólmesiinde sherbet holiga kelguncha bug'latiladi.
Quyiltirilgan eritpe sovitilgandan keyin nikotin oksalati hám temekinde bolǵan basqa alkaloidlarning duzları cho'kadi. Shókpe filtrlenip siqiladi hám onsha úlken bolmaǵan ajratqısh voronkasiga o'tqaziladi. Erkin jaǵday daǵı tiykarlardı ajıratıp alıw ushın shókpe sıltınıń 30% li eritpesi menen islenedi hám 3-4 márte efir menen (hár gezek 30 -40 ml) ekstraksiya etip ajratıladı. Efir suwsız K2 CO3 menen quritiladi hám haydab alınadı.
Efir haydab alınǵannan keyin qalǵan alkaloid tiykarlardıń jıyındısı arnawlı aydaw kolbasına solinadi hám parafin juwınıw bólmesiinde vakuum menen haydaladi. Distillat aldınan salmaǵı tartılǵan shıyshe balonchaga jıynalıp, onıń unumi anıqlanadı hám alınǵan element sol ıdıstıń ózinde kepserlengen halda saqlanadı. Bul alınǵan tıykardıń quramında az muǵdarda sonda da basqa alkaloidlar boladı. Nikotinning qaynaw temperaturası 760 mm sınap ústini basımda 247, 30 C (14 mm. sım. úst 1200 C; 10 mm sım. úst. de 1140 C).[α]20=-168°; nD=1, 5280; d20=1, 0924. Nikotin kóp organikalıq erituvchilarda hám suwda jaqsı eriydi. Jańa haydalgan nikotin reńsiz, hidsiz moysimon suyıqlıq bolıp, uzaq waqıt saqlanganda jabısatuǵın halǵa kelip, ólpeń qara kóriniske ótedi.
Nikotinni qaǵaz xromatografiyasi járdeminde identifikaciyalaw. Ajratqısh varonkaga n-butil spirti muz sirke kislotası (25:1) solinadi hám eritpe suw menen to'yintiriladi. Suw tómengi juqa qabatqa ajırasıwı menen to'yintirish toqtatıladı.
Alınǵan eritpe xromatografiya ıdısqa solinadi. Xromatografiya qaǵazı ushın lenta formasında qirqilib ápiwayı qara qálem menen start sızıǵı hám anıqlanatuǵın elementtı qoyıw jayı belgilenedi. Bir tamshı tiykarlardıń jıyındısı (efir haydalgandan keyin alınǵan ) hám bir tamshı taza nikotin probirkalarǵa solinadi hám on teńdey muǵdardaǵı metil spirtinde eritiladi. Eritpeler kapillyar naychalar járdeminde analiz ushın tayorlangan qaǵazǵa tóbeiziladi hám joqarıǵa qaray juretuǵın usılda xromatografiya etiledi. Xromatogramma finish sızıǵına yetgach alıp hawada quritiladi hám Dragendorf reaktivi purkaladi. Bul reaktiv aldınan eki eritpeden quydagicha tayarlanadı.
1) 0, 85 gr vismut nitrat tıyanaqlı duzı, 40 ml distillangan suw hám 10 ml muz sirke kislota qospası.
2) 8 gr kaliy yodid hám 20 ml distillangan suw qospası. Eritpeler qara shıysheden jasalǵan ıdıslarda bólek-bólek saqlanadı.
Búrkiw ushın isletiletuǵın reaktiv quramı 5 ml birinshi eritpe, 5 ml ekinshi eritpe, 20 ml sirke kislota hám 100 ml suwdan ibarat boladı.
Xromatogrammaga reaktiv purkalganda element turǵan orında tınıq qabaq -sarı daq payda boladı. Nikotinning Rf =0. 44.
Xromatogramma nátiyjesine qaray alkaloidlar jıyındısı quramına hám ajıratıp alınǵan nikotinni tazalıǵina baha beriledi.
Tábiyaat bizge inom etken ósimlikler quramında paydalı hám zıyanlı elementlar ámeldegi bolıp olardan birin mısal jol menende sizge takidlab ótemen. Eki urıw máwsimliler klası Ituzumdoshlar shańaraǵına tiyisli Temeki o'simligining quramında ushraytuǵın - nikotin statyasınıń záleli ádewir ulken. Sizge element atı tanıw tuwrıma? Awa álbette siz onı “sigaret” kórinisinde bilesiz. nikotin ni kóbinese er adamlar sigaret yamasa nikotinli saqch kórinisinde tutınıw qılıwadı. Sigaret qutisidagi “chekiw insandı óltiradi” degen jazıwǵa itibar bermeydiler. Bul sózdiń tagida úlken haqıyqat bar ekenligine hesh qızıqıp kóriwganmikin!?
Hidlaydigan hám nikotinli saqich cheketuǵın nikotinga salıstırǵanda insan oraganizmiga kóbirek uwlı zatlı bolıp tabıladı. Nikotin organizmge túsiwi menen qan arqalı denege tez tarqaladı. Temekin hidlagandan keyin nikotin miyaga jetip barıwı ushın 7 sekund jetkilikli eken. Bul elementtı shekip atırǵan adam ózi menen birge óz keleshek áwladına da úlken zálel jetkiziwin Florida shtatındaǵı universitet hám Massachusets ulıwma klinika si ızlenuvchilari PLoSOne de jazıp ótiwgen.
Izleniwshilerdin izertlewodlariga kóre ckekadigan insan áwladları ózlerinde nikotinga salıstırǵanda beyimlikti sezim etiwedi hám ata-analarınan jasırınsha chekishni baslaydılar.
Nikotin statyası hátte molekulyar dárejede de insan kletkasına tásir kórsetedi. Bilgenimizdey DNK bul turmıs kodı - tap kompyuter kodı sıyaqlı. Eger kompyuter kodı nollar menen birlerden payda bolǵan bolsa - DNK A, T, G, C háriplerinen ibarat. Zıyanlı kompyuter programmaları (biz olardı viruslar dep ataymız ) sol kompyuter kodına ózgertiw kiritedi. Mısalı 0 yamasa 1 ornına 2 ni qosıp qóyılsa kompyuter bunı o'qimaydi hám isten chiqa baslaydı. Biziń DNK miz da tap sonday isleydi.
Arnawlı fermentler, DNK quramına kiretuǵın azotli tiykarlar A T G C larda óziniń metil belgisin qaldıradi hám bul belgin alǵan genler aktivligi ózgera baslaydı. Bunday Genetikalıq aktivligning ózgeriwi fanda epigenetik usıl dep ataladı. Nikotin epigenetik jaǵdayda 7000 den zıyat Genlerge tásir etiwin Florida Shtatı Universiteti hám Massachusets klinika sining ızlenuvchilari PLoSONe de aytıp ótiwgen.
Nikotining Biosintezi temeki o'simligining túbirinde júz boladı, bargida bolsa yeg'iladi. Taǵı bir qızıq malumot, nikotin pomidor, kartoshka, baklajan hám jasıl bolgar qálempiri quramında az muǵdarda ushraydı.
Eger insan temeki chekishni taslasa 5 jıl dawamında chekishni baslaǵannan aldınǵı yaǵnıy organizmi Nikotin menen uwlı zatlanıp ulgirmegen holiga qaytadı. Hulosa ornında sonı aytiwimız múmkin Nikotining tutınıwın aste uyańlıq menen sheklep birinshi náwbette insan óz organizmine hám álbette shańaraq byudjetine de payda keltiriwi múmkin!!!
Nikotin (latınsha Nicotiána - temeki) - bul Solanaceae shańaraǵına tiyisli piridin alkaloid, tiykarınan temeki japıraqları hám poyalarida (qurǵaqlıqta konsentraciyası salmaǵı 0, 3 ten 5% ge shekem ), temeki (2-14%), kishilew muǵdarda - pomidor, kartoshka, patlıcan, jasıl qálempir. Úzliksiz tutınıw etilgende ózine ǵárezli bolıp qaladı (mısalı, chekuvchilarda). Nikotin alkaloidlari (anabazin hám basqalar ) koka japıraqlarında da bar.
Nikotin biosintezi túbirlerde, nikotin toplanıwı bolsa japıraqlarda ushraydı. Nikotin birpara shıbın-shirkeyler ushın uwlı zatlı esaplanadı ; Nátiyjede, nikotin ilgeri insektitsid retinde keń qollanılǵan edi, endi bolsa nikotinning sintetik analoglari, yaǵnıy neonikotinoidlar dep atalatuǵın zatlardan paydalanıwda dawam etpekte.
Nikotin denesine tásir qılıwdıń fiziologiyasi hám biomexanizmi onıń quramındaǵı xolinergik nerv sinapslarining H-xolinergik receptorları menen óz-ara baylanıslılıǵı hám nátiyjede parasempatik nerv sistemasınıń birpara bólimleriniń qozǵalıwı menen baylanıslı (tásirinler baylanıslı doza: kishi dozalarda ol sinaps receptorların xoshametlentiredi, olar menen baylanısadı, mısalı, chekuvchilarda, júrek qısqarıwı (júrek urıwı ) chastotası hám kúshiniń asıwı, tuprik hám ishek háreketiniń kusheytiwi hám basqalar ; úlken dozalarda, kerisinshe, receptorlardı atsetilxolin tásirine tosqınlıq etedi)
Adamlar ushın ótkir záhárleniwde ólimge alıp keletuǵın bir doz 0, 5-1 g [5] (bir sigaret, tavar hám túrine qaray, ádetde 0, 1-1, 0 mg nikotinni óz ishine aladı, chekiw waqtında janıw waqtında onıń joǵatılıwı bunnan tısqarı ) [4][6 ][7].
2014 jıl ushın nikotinni Malign o'smalarning ayırım túrlerin payda bolıw qáwipi payda bolıwına járdem beriw boyınsha izertlew maǵlıwmatları ámeldegi bolıp, olar 2015 jılǵa kelip tek ın vitro eksperimentlarda anıqlanǵan hám tiri organizmler boyınsha klinikalıq izertlewler menen tastıyıqlanmagan.
Nikotinning tereńligin kiriwi, chekiw júrek-qan tamır kesellikleri, tug'ma kemshilikler hám záhárleniw menen baylanıslı [9]. Hámledarlıq waqtında hayallar temeki chekishganda, keleshektegi balada qandli diabet, semiriwshilik, gipertoniya, hár qıylı asabiy kemshilikler, dem alıw sistemasınıń aynıwı hám biypushlıq payda bolıwı qáwipi ámeldegi
Nikotin - bul gigroskopik maylı suyıqlıq, ashshı dámge iye, suw menen ańsatǵana aralastırıladı (60 ° C den tómen hám 210 ° C den joqarı temperaturalarda ) tiykarǵı formasında. Nikotinning qısıqlıǵı derlik suwǵa teń (1, 01 g / sm3).
Nikotin molekulası piridin hám pirrolidin halqalarınan ibarat. Pirolidin halqası piridin halqası hám N-metil toparınıń trans-jaylasıwı menen konvert konformatsiyasini aladı [17].
Nikotin tiykar (pKb (pirrolidin) = 8. 02, pKb (piridin) = 3. 12) retinde kislotalar menen reaksiyaǵa aralasıp, duzlar payda etedi (ádetde qattı hám suwda eriydi). Nikotinning biologiyalıq membranalar boylap sıpalıwı pHga baylanıslı hám silekey perdeler ushın joqarı pH ma`nisinde, nikotin molekulası zaryadqa iye bolmaǵan halda tezlashadi.
Fiziologikalıq pH bahalarında nikotin 69% ga protonlanadi. Nikotin tómen kutuplulukta hám qutbliligi tómen bolǵan ortalıqta áp-áneydey eriydi, sol sebepli ol terine jaqsı sińip ketedi hám mıy-mıy to'sig'i arqalı mıy toqımalarına kirip baradı
Nikotin ańsatǵana júzimsik bolmaǵan hám jıllı qanlı haywanlar organizminde fiziologikalıq áhmiyetke iye bolǵan nikotin kislotası - PP vitaminiga oksidlenip, pirrolidin ciklı karboksil toparına almastırıladı. Sonıń menen birge, hár túrlı oksidlovchilar hám ultrafioletoviy nurlanıw tásirinde nikotin metilamin hám nikotin oksidine oksidlenedi
Nikotin denege kirgennen keyin demde qan aǵımı arqalı tarqaladı hám qan-mıy to'sig'idan ótiwi múmkin. Ortasha temeki tútinin nápes alǵannan keyin 7 sekund nikotinning miyaga etip barıwı ushın etarli. Organizmden nikotinning yarım omiri shama menen eki saattı quraydı [19]. Chekiw waqtında temeki tútini menen nápes alatuǵın nikotin temeki japıraqlarında ámeldegi bolǵan nikotinning azǵantay bólegi bolıp tabıladı (elementtıń úlken bólegi janıp ketedi).
Chekiw waqtında denede sıpalgan nikotin muǵdarı kóplegen faktorlarǵa, sonday-aq temeki túrine, barlıq tútin dem alıwına hám filtrden paydalanıwǵa baylanıslı. Awızına qóyılıp, shaynaw yamasa murın arqalı dem alıw waqtında shaynaw hám tartıw waqtında denege kiretuǵın nikotin muǵdarı temeki chekilganiga qaraǵanda talay kóp. Nikotin bawırda P450 citoxrom fermenti (tiykarınan CYP2 A6 [en], sonıń menen birge, CYP2 B6 [en]) tárepinen metabollanadi. Tiykarǵı metabolit kotinin bolıp tabıladı.
Nikotin nikotinik atsetilxolin receptorlarına tásir etedi: nikotindagi pirrolidin siklining protonlangan azot atomi atsetilxolindagi tórtinshi azot atomini eliklew etedi hám piridin azot atomi atsetilxolin keto toparınıń kislorodı sıyaqlı Lyuis hasası xarakterine iye [20]. Kem konsentraciyalarda bul receptorlardıń aktivligin asıradı, bul bolsa basqa zatlar qatarı adrenalin (epinefrin) stimulyatori gormoni muǵdarınıń kóbeyiwine alıp keledi. Adrenalinning asıgıwı júrek tezligin tezleniwine, qan basımınıń asıwına hám tez dem alıwǵa, sonıń menen birge qanda glyukoza muǵdarınıń asıwına alıp keledi.
Búyrek ústi medullaidagi çölyak nervları arqalı háreket etetuǵın simpatik nerv sisteması, adrenalinning shıǵarılishini xoshametlentiredi. Bul nervlerdiń preganglionik simpatik talshıqları [en] tárepinen islep shıǵarılǵan atsetilxolin nikotin atsetilxolin receptorlarına tásir etip, kletkalar daǵı depolyarizatsiya hám kaltsiyning kernewli kaltsiy kanalları arqalı kirip keliwine sebep boladı. Kaltsiy xromaffin granulalarining ekzotsitozın qozǵatadı hám usınıń menen adrenalin (hám norepinefrin) dıń qanǵa tarqalıwın támiyinleydi.
Kotinin - bul qanda 48 saatǵa shekem saqlanıp qalatuǵın hám adamdıń chekishke yamasa nikotinning basqa isletiliwine beyimligin kórsetiwshi kórsetkish retinde isletiliwi múmkin bolǵan nikotin sińirilishining qaptal ónimi bolıp tabıladı. Joqarı dozalarda nikotin nikotin atsetilxolin receptorları bloklanıwına alıp keledi, bul nikotinning júzimsikligi jáne onıń insektitsid retinde natiyjeliligi ushın sebep bolıp tabıladı.
Basqa zatlar qatarı, nikotin miydiń mazalanıw orayları jollarında dopamin dárejesin asıradı. Temeki chekiw miyada monoamin nörotransmitterlari (mısalı, dopamin) dıń bólekleniwi ushın juwapker bolǵan ferment - monoamin oksidazni inhibe etiwi tastıyıqlanǵan. Nikotinning ózi monoamin oksidaza islep shıǵarıwdı bastırmaydı, dep ishoniladi; buǵan temeki tútininiń basqa strukturalıq bólimleri juwap beredi. Dopaminning kóbeygenligi miydiń mazalanıw orayların qozǵatadı, tap sol miydiń orayları " denediń awrıw shegarası" ushın juwapker bolıp tabıladı [manba 437 kún kórsetilmagan], sol sebepli chekiwshi zawıq aladıma yamasa joqpa degen soraw qaladı ashıq.
Kúshli júzimsikligiga qaramay, kishi dozalarda (mısalı, temeki chekiw menen) paydalanǵande nikotin psixostimulyator wazıypasın atqaradı. Nikotinning keyipke tásiri hár túrlı. Bawırdan glyukoza hám búyrek ústi medulasidan adrenalin (epinefrin) shıǵarılıwına alıp kelip, ol qozǵalıwdı keltirip shıǵaradı. Subyektiv kózqarastan, bul eljirew, biymálellik hám jankúyerlik sezimi menen bir qatarda moፄtadil eyforik jaǵday menen kórinetuǵın boladı.
Nikotindan paydalanıw dene salmaǵınıń tómenlewine, POMK neyronların stimulyatsiya qılıw nátiyjesinde ıshteyni tómenlewine alıp keledi [21] hám qanda glyukoza muǵdarınıń asıwı (miydiń gipotalamusidagi toyınǵanlıq hám ashlıq oraylarında háreket etiwshi glyukoza, ashlıq sezimin susaytiradi).