Alisner navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

SOATLARNING TAQSIMLANISHI

MA’RUZA

 

№	M A V Z U L A R	Soat
1.	Badiiy asar tili va uning o’ziga xos xususiyatlari. Alisher Navoiy so’z ta’rifida.	2
2.	Badiiy asar tilini o’rganish tarixidan. OPOYaZ tashkiloti va badiiy asar tili masalalari.	2
3.	20-30-yillarda o’zbek filologiyasida badiiy asar tili muammolarining o’rganilishi.	2
4.	40-60-yillarda o’zbek filologiyasida badiiy asar tili masalalarining o’rganilish ahvoli.	2
5.	70-80-yillarda badiiy asar tili muammolarining o’zbek filologiyasida o’rganilishi. 1985 yilda “Sharq yulduzi” jurnalida o’tkazilgan bahs-munozara, uning ahamiyati.	4
6.	Mustaqillik yillarida o’zbek filologiyasida badiiy asar tilini o’rganishda amalga oshirilgan ishlar.	4
7.	Badiiy asar tilida so’z va obraz. Badiiy asarda leksik-frazeologik vositalarning o’rni.	2
8.	Badiiy asar tilida muallif nutqi, personajlar nutqi va hikoyachi bayonining o’zaro munosabati.	2
9.	Badiiy asarda dialog, uning strukturasi va uslubiy vazifalari. Muallif nutqi, remarka, replika, ular-ning o’zaro munosabati.	2
10.	Badiiy nutq va psixologik tahlil. Badiiy nutqda peyzaj tasviri. Nutq polifoniyasi va uning  uslubiy vazifalari.	2
11.	Badiiy asar tilida an’ana va novatorlik. Badiiy nutqda novatorlikning ko’rinishlari.	4
12.	O’zbek adabiyotida yaratilgan tarixiy badiiy asarlar va ularning mavzulari. Ularning o’rganilish ahamiyati.	4
13.	Tarixiy mavzuda yaratilgan badiiy asarlarning tili uchun muhim talablar. Leksik qatlamlar va ularning berilishi.	4
14.	XV-XVI asr o’zbek poetik adabiy tilining ayrim xususiyatlari.	4
	Jami	40

 

 

 AMALIYMASHG’ULOTLAR 

 

№	M A V Z U L A R	soat
1.	XX asr boshlarida OPOYaZ  tashkilotining badiiy asar tilini  o’rganishda tutgan o’rni.	2
2.	20-30-yillarda o’zbek filologiyasida badiiy asar tilini  o’rganish sohasida amalga oshirilgan ishlar.	2
3.	40-60-yillarda o’zbek filologiyasida badiiy asar tilining o’rganilish tarixi haqida.	2
4.	70-80-yillarda badiiy asar tili muammolarining o’zbek filologiyasida o’rganilishi. “Badiiy asar tili muammolari” (1985)ga  bag’ishlangan  bahs-munozara  va  uning ahamiyati.	2
5.	Mustaqillik yillari (1991-2004) da o’zbek filo-logiyasida badiiy asar tilini  o’rganish sohasida amalga oshirilgan ishlar haqida. Badiiyasartilini tadqiqetishning kelgusidagi vazifalari.	2
6.	Badiiy asarda leksik-frazeologik vositalarning obrazlar xatti-harakatini, ularning boshqa obrazlar bilan munosabatini ko’rsatishdagi roli.	2
7.	Badiiy asarda nutqning dialog, monolog va polilog shakllari, ularning strukturasi va uslubiy vazifalari. Badiiyasarda muallif nutqi va  uning ko’rinishlari.	2
8.	Badiiy nutq va psixologik tahlil hamda peyzaj tasviri. Badiiy asar tilida an’ana va novatorlik  hamda   ularning  ko’rinishlari.	2
9.	Imom Buxoriy,  Amir Temur, Mirzo Ulug’bek, Alisher Navoiy, Bobur Mirzo hayoti va faoliyatiga bag’ishlangan badiiy asarlar tahlili.	2
10	Pirimqul Qodirovning tarixiy romanlari tahlili. Asarlar tilining o’ziga xos xususiyatlari.	2
11	Tarixiy badiiy asarlarda leksik qatlamlarning berilishi : arabcha qatlam, forscha-tojikcha qatlam. Lek-sik-semantik guruhlar. Frazeologik iboralar.	2
12	Tarixiy-badiiy asarlar va ularda joy nomlarining berilishi. Kishi ismlari. Harbiy , diniy va dialektal leksika.	2
13	Olimlarning tarixiy-badiiy asarlarni o’rganishdagi asarlari tahlili ( G.F.Blagova, V.A.Artmoshina, A.K.Borovkov, A.N.Samoylovich, A.M.Shcherbak, X.Doniyorov, A.Rustamov, H.Dadaboyev, X.Nazarova, S.Mamajonov, G’.Karimov, A.Kattabekov, P.Qodirov, S.Mirvaliyev, B.Sultonov, J.Hamdamov, S.Qorayev va boshqalar).	2
		26

 

SEMINAR  MASHG’ULOTLARI 

 

№	M A V Z U L A R	Soat
1.	A.Fitrat, A.Cho’lpon, Oybek asarlarida badiiy asar tiliga doir bayon qilingan fikrlar tahlili.	2
2.	1933-1934 yillarda, 1959-1960 yillarda “Litera-turnaya gazeta”da badiiy asar tiliga doir uyushtiril-gan  bahs-munozaralar   va  uning ahamiyati.	2
3.	1985-1986 yillarda o’zbek  matbuotida badiiy asar tiliga doir uyushtirilgan  bahs-munozaralar   va  uning ahamiyati.	2
4.	Mustaqillik yillari (1991-2004) da o’zbek filologiyasida badiiy asar tilining  o’rganilishi. Kelgusida badiiyasartilini tadqiqetishning istiqbollari.	2
5.	Said Ahmadning “Ufq” trilogiyasini dialog, uning struk-turasi va usubiy xususiyatlari nuqtai nazaridan tahlil qilish.	2
6.	Oybekning «Navoiy» romanida muallif nutqining berilishi. Uning obrazlar psixologiyasini va dunyoqarashini ko’rsatishdagi roli.	2
7.	«Bobur» romanida personajlar nutqining tadrijiy o’sib borishi. Bunda yozuvchi mahorati. Personajlar nutqidagi o’ziga xoslik.	2
8.	Pirimqul Qodirovning « Yulduzli tunlar. Bobur» romani va Zahiriddin Muhammad Boburning «Boburnoma» asarlari tilidagi yaqinlik. Romanda «Boburnoma» tilidagi aynanlikni berishda yozuvchi mahorati.	2
	Jami	16

 

 

LABORATORIYA  MASHG’ULOTLARI

 

№	M A V Z U L A R	Soat
1.	Hozirgi o’zbek she’riyatini so’zning okkazional qo’llanilishi nuqtai nazaridan o’rganish.	2
2.	O.Yoqubovning “Diyonat” va “Oq qushlar, oppoq qushlar” romanlarining personajlar nutqi, muallif nutqi va hikoyachi bayonining o’zaro aloqadorligi nuqtai nazaridan tahlili.	2
3.	Sh. Boshbekovning “Temir xotin” komediyasini muallif nutqi, remarka, replika va ularning personajlar dialogi bilan o’zaro munosabati nuqtai nazaridan o’rganish.	2
4.	Mustaqillik yillari she’riyatida she’riy san’atlarning berilishi.	2
5.	Muhammad Yusuf va Shavkat Rahmon  she’riyatida tas-viriy vositalarning qo’llanilishi.	2
	Jami	10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MA’RUZALAR MAVZUSI VA  M A Z M U N I

 

Badiiy nutq va uning o’ziga xos  xususiyatlari.

Alisher Navoiy so’z ta’rifida

 

Savollar

1. Badiiy nutq va uning o’ziga xos xususiyatlari.

2.Badiiy nutq haqida taniqli olimlar, so’z san’atkorlarining fikrlari.

4. Alisher Navoiy so’z ta’rifida.

 

Tayanch iboralar: go’zallik tushunchasi. So’zning estetik ta’siri. Badiiy nutq. Estetika va badiiy nutq. Badiiy asar tili. Adabiy til. Adabiy tilning vazifaviy uslublari. Obrazli til. Obraz va obrazlilik. Badiiy til va adabiy norma. Badiiy adabiyotda so’zning o’rni va kuchi. Navoiy va notiqlik. Nutq madaniyati. Navoiy so’z qudrati haqida.

 

Adabiyotlar

1. Adabiyot nazariyasi, ikki tomlik, 1-tom.- Toshkent: Fan, 1978. 312-358-betlar.

2. Doniyorov X., Yo’ldoshev B. Adabiy til va badiiy stil.- Toshkent: Fan, 1988. 92-110-betlar.

3. Ефимов А.И. Стилистика художественной речи.- М.: Высшая школа, 1961. 59-94-бетлар.

4.IzzatSulton. Adabiyot nazariyasi.- Toshkent: Fan, 1986. 203-220-betlar.

5.Yo’ldoshev B.,Bobojonov F.,Pardayev Z. Badiiy asar tili masalalari.-Navoiy: Navoiy DPI nashri, 2001. 4-7-betlar.

        6.Pirimqul Qodirov. Xalq tili va realistik proza. – Toshkent: Fan, 1973. 52-140-betlar.

7.Solijonov Y. Badiiy nutq // O’zbek tili va adabiyoti, 1979, 2-son. 71-75-betlar.

8.Umurqulov B. Badiiy adabiyotda so’z. – Toshkent: Fan, 1993. 5-34-betlar

9.Umurov H. Adabiyot nazariyasi.- Toshkent: O’qituvchi, 2002. 141-162-betlar.

 

Badiiy asar tilini o’rganish  tarixidan.OPOYAZ tashkiloti va badiiy asar tili muammolari

 

Savollar

1.Badiiy asar tilining o’tmishda o’rganilishi haqida.

2.Alisher Navoiy, Bobur, Muqimiy kabi ijodkorlar badiiy asar tili haqida.

3.XX asr boshlarida OPOYAZ tashkilotining badiiy asar tilini o’rganishda tutgan o’rni.

4.Badiiy asar tiliga doir OPOYAZ tashkiloti g’oyalarining keyingi davrlarda rivojlantirilishi.