Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti Kompyuter lingvistikasi mutaxasisligi 2-kurs magistranti Sharipov Elmurod Sa’dulla o‘g‘lining ilmiy seminar yuzasidan hisoboti

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti Kompyuter lingvistikasi mutaxasisligi 2-kurs magistranti Sharipov Elmurod Sa’dulla o‘g‘lining ilmiy seminar yuzasidan
HISOBOTI

29-aprel kuni magistratura bitiruvchilarining dastlabki magistrlik dissertatsiyalarini muhokama qilish va himoyaga tavsiya etish boʻyicha Kompyuter lingvistikasi va raqamli texnologiyalar kafedrasining navbatdan tashqari 18-majlisida qatnashdim. Dastlabki himoyaga chiqdim.

Yigʻilish raisi dastlabki himoya uchun menga navbat berib “O‘zbek ontologiyasi uchun leksikografik baza yaratish (sifat so‘z turkumi misolida)” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyam, ilmiy rahbarning xulosasi, ichki va tashqi taqrizlar mavjudligini, ular bilan tanishib chiqqanligini aytib oʻtdi hamda ma’ruza uchun menga soʻz berdi.
Men “O‘zbek ontologiyasi uchun leksikografik baza yaratish (sifat so‘z turkumi misolida)” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasining dolzarbligi haqida gapirdim. Shundan so‘ng ingliz tilda va turk tilida yaratilgan ontologik lug‘atlarni qiyoslab, o‘zbek tilshunosligida ontologiya yaratishga doir tadqiqotlar to‘g‘risda so‘zladim. O‘zbek tilshunosligida ontologiyaning o‘ziga xosligini sifat so‘z turkumi misolida tushuntirdim.
Magistrlik dissertatsiyasi yuzasidan professor-oʻqituvchilar savollar bilan murojaat qildilar.


Kafedra professor o‘qituvchisi U. Abdurahmonova: Jahon tilshunosligida milliy korpus yaratish, uning analitik texnologiyasini, korpus lingvistikasi sohasi rivojiga kimlar hissa qo‘shgan?
Sharipov Elmurod: Jahon tilshunosligida milliy korpusni yaratish, uning analitik texnologiyasini korpus lingvistikasi sohasi rivojlanishi kabi masalalar tahlilida A.N. Xomskiy, G.N. Luch, L.Blumfild, Ch.K. Frays, H. Bondejers, N.Frensis, Ch.F. Meer, J. Sinkler, M.Z. Kurdiy kabilarning ilmiy izlanishlari alohida e’tirofga loyiq.
Rus tilshunosligida esa, bu borada V.G. Britbin, V.P. Zaharov, I.A. Melchuk, A.B. Kutuzov, R.G. Kotov kabi olimlarning katta massivli matnlar majmuasi, korpus tuzish prinsiplari, lingvistik ma’lumotlar bazasi, korpus sohasida maqsadli tadqiqotlarini keltirib o‘tish o‘rinli.
Katta o‘qituvchi Atamuratov R: Tadqiqotning ilmiy-nazariy ahamiyati nimalardan iborat?
Sharipov Elmurod: Mazkur tadqiqotning asosiy masalalari va tahlil natijalari yuzasidan ilgari surilgan ilmiy nazariy asosi quyidagilarda aks etadi:
— zamonaviy tilshunoslikda o‘zbek tili ontologiyasi lug‘atini yaratish ilk bor tadqiq etilib, uning o‘ziga xos xususiyatlarini ochib berish;
— zamonaviy tilshunoslikda o‘zbek tili onologiyasini yaratishga doir amaliy ishning (APK varianti) yaratilishida.
F.f.d., dots. Sh.Hamroyeva MD bilan tanishib chiqqanligi, magistrant ishni talab darajasida rasmiylashtirishdagi kamchiliklarni, ish matnida uchraydigan imloviy, punktuatsion va ba’zi uslubiy xatolarni tuzatish kerakligini ta’kidladi va uni ochiq himoyaga tavsiya etishni taklif qildi. Kafedra a’zolari bu taklifni ma’qulladi.

Ilmiy rahbar: f.f.d., (PhD) M.Abjalova

Magistrant: E.Sharipov