Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti



Download 7,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet159/398
Sana26.02.2022
Hajmi7,21 Mb.
#467559
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   398
Bog'liq
Тайёр Миллий корпус тўплам 17.05

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
130 
2-чизма: Асосий қидирув ойнаси 
Чизмада кўриниб турганидек, корпусда қидирувнинг турли кўриниши: сўз қидируви, сўз 
шакли қидируви, бирикма қидируви, семантик, морфологик, услубий хосланганлик белгилари 
асосидаги қидирув мавжуд. Морфологик (грамматик қидирув ҳам дейилади) қидирув танланганда, 
алоҳида ойна очилиб, ўзбек тили грамматик хусусиятларидан келиб чиққан параметрлар 
асосидаги қидирув кўринади (Қаранг: 3-чизма).
3-чизма: Грамматик белгиларасосидаги қидирув ойнаси 
 
Чизмадан кўриниб турибдики, ушбу ойна нисбатан мураккаб ва мукаммал. У орқали сўз 
туркуми, атоқли от, келишик, сон, майл, нисбат, замон, шахс-сон, бўлишли/бўлишсизлик, 
ўтили/ўтимсизлик каби параметрлар асосида сўров бериш ва натижа олиш имкони берилган.
Ўзбек тили таълимий корпус ҳажми динамик хусусиятга эга, чунки у ишлов бериш 
жараёнида турибди. Корпус қидирувида ҳозирги пайтда фақат сўз ва сўз шакли қидируви натижа 
беради (Қаранг: 1-расм). 
1-расм: Ўзбек тили таълимий корпуси сўз шакли қидируви натижаси ойнаси 


Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
131 
Асосий қидирув тизимидан семантик белгилар асосидаги қидирув ойнасига ўтилади. 
Семантик қидирувга аниқ ва мавҳум отлар, сифат ва феъллар учун алоҳида ойналардаги белгилар 
билан ўтиш мумкин. 1-ойна таксономия, мереология, топология, баҳо категорияси каби умумий 
белгиларни қамраб олса (қаранг: 4-чизма), 2-ойна таксономия ва мереология (уядошлик ва бутун-
бўлак муносабатлари) асосида қидирувни амалга оширади (қаранг: 5-чизма). 
4-чизма: Аниқ отларнинг семантик белгилар асосидаги қидируви 

Download 7,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish