Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat

II-BOB bo’yicha xulosalar: 

---

Biz o’z tadqiqotlarimizni olib borish jarayonida, shuningdek cholg’u 
asbobi-fortepiano cholg’usi bo’yicha olib boriladigan mashg’ulotlat jarayonida 
shu narsaga amin bo’ldikki, musiqa olamiga katta havas, muxabbat bilan kelgan 
bolalarni ana shu havas va intilishlarini to’g’iri yo’lga solish, qo’llab-
quvvatlash, cholg’u asbobida biror bir asarni o’rganish natijasida vujudga 
keladigan quvonchini barqaror iziqish, ko’nikma va malakalarga aylanishiga 
asosiy e’tibor qaratgan holda ish tutishni taqazo etishini doimiy e’tiborda tutish 
pedagog-o’qituvchi, rahbar faoliyatining bosh va asosiy maqsadi, vazifasi 
bo’lishi lozim. Aks holda o’quvchini musiqa san’atiga, cholg’u asbobini 
chalishga o’rgatish bo’yicha barcha o’quv-tarbiyaviy ishlar behuda ketishi, 
faoliyat “o’tkinchi” mazmun kasb etishi, o’quvchilarni bu faoliyatini samarali 
kechishiga xizmat qiluvchi eng asosiy omillar- musiqiy qobilyatlar ham zarur 
darajada shakillanmay qolib ketishi mumkin.
Cholg’u ijrochiligi faoliyatida o’quvchilarni umummusiqiy vaijrochilik 
qobilyatlarini shakillantira borish juda katta va turli ish usul, shakl, vositalarini 
qamrab olgan uzluksiz va aniq maqsadni ko’zlagan o’quv faoliyatini talab 
qiladiki, biz ishimizning ikkinchi bobida ular haqida baholi qudrat to’xtalib 
o’tdik. Ularning mantiqiy tahlili shundan dalolat beradiki bu o’rinda 
qo’yiladigan omillar yetakchi o’rin tutadi: 
-
Musiqa asbobida chalishda eng avvalo undan ko’zlangan maqsadni 
o’quvchi tomonidan yaxshi tushunib olishiga erishish; 
-
Musiqa chalishga ongli munosabat, zarur ko’nikmani hosil qilish; 
-
Muayyan tartib, qoida, intizomli bo’lishga musiqiy faoliyatga qiziqish 
va ta’lim jarayonida asarlar o’rganish ustidagi “mehnat” shunchaki, 
o’tkinchi hoyu-havas emas, barqaror qiziqish va faoliyat sifatida 
mazmun kasb etishi;
-
O’quvchida “avtomatik” ravishda qo’yilgan talab va vazifalarni 
bajarishni emas, ijodiy sifatlarni, mustaqil fikrlash, ijodiy izlanish 
musiqiy tafakkurni rivojlantirishga e’tibor qaratish;

---

-
Fortepiano chalish “texnikasi”ni egallashga yordam beradigan 
vositalar, usullardan keng foydalanish;
-
Nota matnini o’qish, tushunib olish, ilk tahlil qilish malakalari ustida 
ishlash, ichki eshitish, g’oyaviy-badiiy mazmunni badiiy idrok etib, 
his etib chalishga o’rgatish; 
-
Eshitis tasavvurlari va o’z-o’zini nazorat qilish, tovush hosil qilish 
usullari ustida muntazam ish olib borish;
-
Ifodali ijro ustida ishlash, ijroda badiiy obraz mohiyatini ifoda etishga 
erishish;
-
O’quvchida ritm hissiyotini tarbiyalash; 
-
Fortepiano texnikasining murakkab komponentlaridan bo’lmish 
pedaldan foydalanish mahorati ustida ishlash; 
-
Ta’lim jarayonini “oddiydan murakkabga” ta’moyili asosida qurish, 
mashg’ulotlarning ketama-ketligi bosqichlarida oddiy p’yesalar, 
mashqlardan yirik shakldagi asarlarni o’zlashtirishga o’tish, polifonik 
asarlar o’rganish;
-
O’z o’rnida ta’lim sifati, mazmuni, samaradorligini ta’minlashga 
xizmat qiluvchi texnik va ko’rgazmali vositalardan unumli 
foydalanish;
-
O’quvchida nota o’qish, varaqdan o’qish malakalarini muttasil 
rivojlantirib borish; 
-
O’quvchilarni uy vazifalarini, ijodiy topshiriqlarini bajarishlarini 
muntazam nazorat qilib borish, hato va kamchiliklarni birgalikda hal 
qilishga odatlantirish lozim; 
-
Eng muhimi o’quvchida mustaqil ishlashga rag’bat uyg’otish, 
mustaqil ishlash ko’nikmalarini tarbiyalash zarur.
Bularning barchasi oqibat natijada ta’lim jarayonida kutilgan maqsadga 
erishish imkonini beradi, o’quvchilarning ijrochilik qobilyatlari 
rivojlanishi va takomillashib borishini ta’minlaydi. 

---