Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti umumiy huquqshunoslik

MANDAT  (vakillik,  deputatlik)  (lot.  mandatum  -  topshiriq)  —  birorta  vakillik  muassasasi 

deputati  vakolatlarining  qonuniyligini,  deputat  vakolatlari,  huquq  va  majburiyatlari  hajmini 

tasdiqlovchi  hujjat,  shuningdek,  parlament  yoki  boshqa  vakillik  hokimiyati  organi  deputati 

zimmasiga  yuklatiladigan  ommaviy  vazifa,  uning  mazmuni  (mandat  xarakteri)  konstitusiya  va 

boshqa  konstitusiyaviy-huquqiy  hujjatlar  bilan  belgilanadi.  Hozirgi  demokratiya  davlatlarida 

Mandatning  huquqdorligi  deputatning  daxlsizligi  (immunitet)  va  deputatlik  faoliyati  uchun 

taqdirlov puli olish (imdemnitet)ni o’z  ichiga oladi. Mandat deputatning o’z saylovchilari  bilan 

o’zaro munosabat shaklini ham belgilaydi. Hozirgi demokratiya davlatlarida umummilliy Mandat 

deb  atalmish  mandat  bor,  unga  ko’ra  deputat  qandaydir  aniq  bir  saylov  okrugining  emas,  balki 

butun  millat  vakili  hisoblanadi.  Deputat  o’z  faoliyatida  hyech  qanday  nakaz  bilan  bog’lanib 

qolishi mumkin emas (imperativ Mandat bilan) va o’z Mandati muddati tugamaguncha chaqirib 

olinishi mumkin emas. Ko’pgina davlatlar (Italiya, RFR, Fransiya va boshqalar) konstitusiyalarida 

imperativ  Mandatni  bevosita  taqiqlovchi  ko’rsatma  bor.  Sovetlar  tipidagi  konstitusiyalar 

imperativ Mandatni, ya’ni deputatlarning o’z saylovchilari oldidagi javobgarligini qaror toptiradi, 

unga ko’ra saylovchilar o’z deputatlariga  nakazlar berish va ularni qonunda  belgilangan tartibda 

chaqirib  olish  huquqiga  ega  (shuningdek,  q.  Deputatlar  nakazlari.  Deputatlarni  chaqirib  olish 

Milliy vakillik prinsipi).