Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti umumiy huquqshunoslik

3. Davlat boshqaruvining shakllari va usullari . 

   

Ma'muriy-huquqiy  fanda  boshqaruv  shakli  deganda  boshqaruv  organlari    faoliyatining 

tashqi  namoyon  bo'lish  turlari  davlat    boshqarish  organlari  tomonidan  sodir  qilinadigan  aniq  

harakatlarning amaliy ifodasi tushuniladi. 

   

Odatda  ijroiya  hokimyatni  amalga  oshirishning  huquqiy  va  noqonuniy  shakillarini  

ajratishadi. Bevosita muayyan huquqiy oqibat keltirib chiqaruvchi va ancha to'liq ravishda yuridik 

rasmiylashtiriladigan faoliyat huquqiy shakldagi boshqarishi faoliyati sanaladi. Bunga (1)huquqiy 

hujjatlar qabul qilish. (2)shartnomaalar tuzish. (3) yuridik ahamiyatga ega boshqa hurakatlar qilish 

misol bo'ladi. 

    

Ijroiya hokimyat faoliyatining nohuquqiy shakllari bo'lib tashkiliy va madaniy- texnikaviy 

ta'minlash  bo'yicha  harakatlar  hisoblanadi.  Ijtimoiy  hayotda  yig’ilishlar,  muxokamalar, 

tekshirishlar,  ilg’or  tajribani  yoyish,  rejalar,  dasturlar,  uslubiy  tavsiyanomalar  ishlab  chiqish, 

---

 

418

buxgalteriya  va  statistik  hisobni  amalga  oshirish,  namoyishlar  matbuot  konferensiyalari,  mehnat 

jamoalari, jamoat birlashmalari vakillari bilan uchrashuvlar tashkil qilish kabi tashkiliy harakatlar 

kuplab uchraydi. 

      

                         4. Ma'muriy huquqbuzarlik va ma'muriy jazo. 

   

Ma'muriy  huquqbuzarlik  deganda  qonun  hujjatlariga  binoan  ma'muriy  javobgarlikka 

tortish nazarda tutilgan shaxsga fuqarolarning huquqlari va erkinliklariga, mulkchilikka, davlat va 

jamoat  tartibiga,  tabiiy  muhitga    tajovuz  quluvchi  g’ayri  huquqiy,  ayibli  sodir  etilgan  harakat  

yoki harakatsizlik  tushuniladi . 

   

Shaxs,  uning  qilmishida    ma'muriy  huquqbuzarlik  tarkibining  barcha  elementlari  mavjud 

bo'lgandagina,  ma'muriy  javobgarlikka  tortilishi  mumkin.  Bu  elementlar  qo'yidagilardan    iborat. 

Obyekt,  obyektiv tomon, subyekt, subyektiv tomon. 

   

Obyekt-ma'muriy  jazo  chorasi  bilan  muxofaza  qilinadigan  munosabatlar  hisoblanadi. 

Obektiv  tomoni-  qilmishning  ma'muriy  huquq  normalarida  qayd  qilingan  tashqi  namoyon 

bo'lishini  tavsiflovchi belgilaridir. Ularning ichida eng asosiysi nojuya qilmishning o'zidir (talon- 

taroj ,savdo qilish,saqlash  bosh tortish  va  h..k). Qilmish  harakat va  harakatsizlik  ko'rinishlarida 

bo'lishlari mumkin.