Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo yo’nalishi analitik kimyo kafedrasi


 Spektrofotometrik (fotometrik) analiz



Download 1,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/35
Sana31.12.2021
Hajmi1,22 Mb.
#199223
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35
Bog'liq
fotometrik usullar yordamida farmasevtik preparatlarni sifatini tekshirish

              2.11. Spektrofotometrik (fotometrik) analiz. 

Fotometrik  usullar  bilan  analiz  qilinayotgan  rangli  birikmalar  juda 

ko’pchilik hollarda keng yutilish polosalari bilan xarakterlanadi  

Fotometrik  analizda  yutilish  polosasining  kengligi  katta  ahamiyatga  ega. 

Polosaning  kengligi  qancha  katta  bo’lsa,  bir  nechta  birikma  aralashmasini  analiz 

qilish  shuncha  qiyin  bo’ladi.  Rang  hosil  qiluvchi  reaktivning  va  kompleksning 

yutilish  polosalari  keng  bo’lsa,  ularning  bir-birini  qoplash  (bir  qismini  ustma-ust 

tushish)  ehtimoliyati  ortadi,  bu  esa  o’z  navbatida,  analizni  murakkablashtiradi. 

Polosaning  kengligi,  uning  yarim  kengligi  deb  ataladigan  kattalik  bilan 

xarakterlanadi [8]. 

Ko’pchilik  hollarda  oddiy  molekulalar  uchun  yutilish  polosasining  yarim 

kengligi 80 - 100 nm ga teng. Bu kattalik qancha kichik bo’lsa, shuncha yaxshi. 

Moddani fotometrik usul bilan aniqlash ikki qismdan: 1) aniqlanadigan 

moddani elektromagnit nurlarni yutuvchi birikmaga o’tkazish (aylantirish) va 

2)  olingan  birikma  eritmasi  tomonidan  yutilgan  elektromagnit  nurlar 

intensivligini  o’lchashdan  iborat  bo’ladi.  Amalda  hamma  elementlarni 

aniqlash  uchun  fotometrik  usullar  ishlab  chiqilgan.  Eritmalari  spektrning 

ultrabinafsha,  ko’rinuvchi  va  yaqin  infraqizil  qismlarini  yutishi  mumkin 

bo’lgan  birikmalar  olish  uchun  zarur  bo’lgan  kimyoviy  reaksiyalar  ba’zi 

ionlar  uchun  ishlab  chiqilmagan.  Shuning  uchun  ham,  fotometrik  usullar 

moddani  bevosita  (to’g’ridan-to’g’ri)  va  bilvosita  aniqlashga  bo’linadi  yoki 

boshqacha  qilib  aytganda,  fotometrik  aniqlash  usullari  uch  xil  reaksiyaga 

asoslangan. 

1. X + R 

XR (bevosita usul) 



bu  yerda  X  -  aniqlanayotgan  ion,  R  -  XR  birikmani  elektromagnit  nur  yutishini 

ta’minlaydigan kimyoviy modda, XR - elektromagnit nurni yutuvchi birikma. 

2. MR + Y 

MY (bilvosita usul)  




28 

 

Y - aniqlanishi kerak bo’lgan ion, MR - elektromagnit nur yutuvchi birikma. 



3. X + R

 XR (bilvosita usul) 



X - aniqlanayotgan ion, XR - erimaydigan birikma. 

Oxirgi  reaksiyada  hosil  qilingan  cho’kma  ajratilib  eritmaga  o’tkaziladi  va 

cho’kmaning tashkil etuvchilaridan biri fotometrik usul orqali aniqlanadi. Shunday 

qilib,  bilvosita  usullar  elektromagnit  nurlarni  yutuvchi  birikmani  buzishga  hamda 

cho’kma  hosil  qilish  reaksiyalariga  va  keyin  cho’kmani  eritib,  uning  bir 

komponentini  topishga  asoslangandir.  Albatta,  bevosita  usullar  eng  yaxshi  natija 

beradi.  Uchinchi  tipdagi  reaksiyaga  asoslangan  usullar  yomon  natijalar  beradi. 

Shuning uchun, uni 1 va 2 xil usullar bo’lmagan holdagina ishlatish kerak [17]. 




Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish