Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Noto’g’ri
stereotip fikr. Aslida konflikt jarayonining o’zi emas, balki mazkur 
konfliktni ijobiy boshqara olmaslik insonlar orasidagi munosabat va aloqalarni 
buzadi. Har qanday yuzaga kelgan konflikt jarayonida inson o’zini tuta bilsa, 
oppozision tomonlar o’rtasida hurmat va o’zgalar fikrini anglashga urinish mavjud 
bo’lsa, tomonlar ―dushman‖lar sifatida emas, balki, ziddiyatlarni muhokama qilib, 
o’z manfaatlarini ifoda qiluvchi tomonlar sifatida o’zini tutsa, konflikt odamlar 
orasini buzmaydi, aslida ularning munosabatlarini mustahkamlaydi. Konflikt aslida 
ikki qarama-qarshi tomon uchun sinov jarayoni hisoblanadi. Hurmat, o’zgalarning 
manfaatlarini hurmat qilish, o’z manfaatlarini ham tushuntirishga intilish, o’zaro 
manfaatlar uyg’unligini topa bilish – konfliktlarning har doim odamlar orasini yangi 
munosabatlar asosida qurilishi uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Boshqalarga 
yaxshilish qilish va o’z manfaatlarini muhofaza qilishni birlikda ushlagan odam 
o’zini ham, boshqalarni ham konflikt vaziyatlardagi ijobiy munosabatlarini saqlab 
qolgan bo’ladi.
4.
 
Konfliktning eng yaxshi yechimi unga qo’l siltab, uni esdan chiqarishdir. 
Noto’g’ri
. Bu ham konfliktga nisbatan mavjud bo’lgan noto’g’ri qarashdir. 
Ba’zan konfliktlardan kochish mumkin, ba’zan konfliktning rivojlanib ketmasligiga 
yo’l kuymaslik zaruratdir, ammo konfliktlar o’z-o’zicha yo’qolib, yuq bo’lib 
ketmaydi. Qarama –qarshilik oldida mas’uliyatni xis etish, vaziyatni to’g’ri baholash, 
muloqot uchun tayyorlik konfliktlar yechimini hozirlashning ilk qadamlaridir. Faraz 
qiling, eng yaqin do’stingiz yoki dugonangiz, sizni o’z to’y kechasiga taklif etmadi. 
Siz qo’l siltab, do’stingizdan hafa bo’lib, uni turli ayblarda ayblab, bundan buyon 
do’stingiz bilan umuman gaplashmaslikka qaror qilishingiz mumkin. Yoki, 
do’stingizga qasdma-qasd ravishda, o’sha kechada qatnashgan barcha ishtirokchilar 
bilan, yoki o’sha kecha o’tgan bino oldida turganlar, yoki kechadan 5 km. uzoqlidagi 
odamlar bilan sira gaplashmayman, deyishingiz mumkin. Ammo bu qaror bilan siz 
konfliktni, ya’ni muammoni hal kila olmaysiz. Agar siz do’stingiz bilan 
ochiqchasiga, ammo uni ayblamasdan, ―kechaga meni taklif etish esingdan chiqibdi, 
ammo men hafa bo’lmadim, chunki ishlaring juda ko’p edi‖, qabilida ochiq va 

---

11 
samimiy gaplashsangiz, va agar u haqiqatan sizga do’st bo’lsa, yugur-yugurlar bilan 
ovora bo’lib qolganini, aslida sizsiz kecha unga tatimasligi u ham ochiq bayon qiladi.
Konfliktlar yechimini qidirishda mana shu samimiylik va ochiqlik juda qo’l keladi. 
Shu bois, konfliktda unga qo’l siltash emas, uni chuqur tahlil qilish, unga faol ijobiy 
munosabat bildira olish muhimdir. 
5.
 
Hamma konfliktlar oxir-oqibat kuch ishlatish va zo’ravonlik bilan tugaydi.