Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Stereotiplar, ongimizga o’rnashib qolgan ba’zi noto’g’ri tushunchalar: 
1.
 
Konflikt abadiydir, u har doim mavjud.
Konfliktni, agar u paydo bo’lsa, 
yo’qotib bo’lmaydi hamda konfliktni o’zgartirib ham bo’lmaydi.
Noto’g’ri.
Mazkur stereotipning ikki jihati mavjud. Birinchidan, umuman 
olganda, haqaqatan ham dunyoda konfliktlarni yo’qotib bo’lmaydi. Dunyoda agar 
faqat ikki odam qolsa, demak, ular o’rtasida konfliktlar mavjud bo’ladi. Agar 
konfliktlar bo’lmasa, odamlar maqsadlar to’qnashuvida o’ziga xos tajribaga ega 
bo’lmaydi. Demak, konfliktlar hayotning ajralmas va bo’lishi tabiiy bo’lgan 
voqyeligidir. Ikkinchidan, umuman olganda emas, balki har bir konfliktga xususan, 
ya’ni konkret konflikt mazmunidan kelib chiqib qaraladigan bo’lsa, har bir konkret 
konfliktning yechimi topilsa, konflikt mazmunini ijobiy tomonga o’zgartirsa bo’ladi. 
Har bir konkret bir konfliktning har doim o’ziga xos yechimi mavjud bo’ladi, konflikt 
ishtirokchilarining sayi-harakati asosisida uning yechimini topishga imkoniyat har 
vaqt mavjud bo’ladi. Konfliktning yechimini topish konfliktga bog’liq bo’lmay, balki 
unda ishtirok etayotgan tomonlar irodasi va hohishiga bog’liqdir. Shu bois, agar 
konflikt vujudga kelgan bo’lsa, uni yo’qotib bo’ladi. Ya’ni konflikt vaziyatni 
konfliktsiz vaziyatga aylantirib bo’ladi.

---

10 
2.
 
Imkon qadar konfliktlardan uzoqroq yurgan ma’qul. 
Noto’g’ri.
Konfliktga nisbatan noto’g’ri bo’lgan va stereotipga aylangan qarash. 
Qayerda konflikt bo’lsa, o’sha yerda muammo mavjud bo’ladi. Muammo - 
konfliktdan uzoqlashish bilan, uni nazarga olmagani bilan, bu borada o’ylanmagani 
bilan o’z-o’zidan yo’qolib qolmaydi. Konfliktning to’g’ri yechimini topish mana shu 
muammoni yo’qotishga teng keladi. Muammoning yechimini topmasdan turib, 
konfliktni ijobiy hal etib bo’lmaydi. Agar konfliktga e’tibor berilmasa, muammo 
yechilmay qolib ketadi, u yo’qolmaydi, bilaks chuqurlashib, o’t olib, og’ir 
oqibatlarga olib kelishi mumkin. Konfliktlar yechimini topa bilishda esa maxsus 
bilimlar qo’l keladi. Muammoning yechimiga qaratilgan umumiy sayi-harakatlar esa 
uning chuqurlashib ketib, og’ir natijalarga olib kelishining oldini oladi. Shu bois, 
konflikt vujudga kelganida undan uzoqroqda emas, balki unga nisbatan faol 
munosabatda bo’lish darkor. Konfliktga nisbatan faol munosabat esa konfliktlar 
yechimi bo’yicha maxsus bilim va ko’nikmalarning qo’llanilishini anglatadi.
3.
 
Konfliktlar odamlar orasidagi yaxshi munosabatlarni buzadi.