Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti

O„zingizni tekshiring: 

Insho  yozishni  tugallab  bo„lgandan  so„ng  uni  yana  qayta  o„qib  chiqish 

kerak  va  uning  nechog„li  mantiqiy  ekanligiga,  dalillarning  yetarli  va  ishonarli 

ekanligiga e‟tibor qaratish lozim. 

---

18 

 

O„quvchidan  yana  qismlarning  o„zaro  aloqasini  tekshirib  chiqish  talab 

qilinadi.  Bunda  muvozanatning  buzilmaganligiga,  ya‟ni  kirish  qismining  asosiy 

qismdan ko„p emasligiga diqqat qilinadi. 

Agar insho matnida imlosi o„quvchida shubha uyg„otgan so„z qo„llanilgan 

bo„lsa, uni ma‟nodoshiga aylantirish tavsiya qilinadi.  

Muhokama-inshoda  qoidaga  binoan,  kirish  so„zlar  va  kirish  birikmalar 

nisbatan  ko„p  qo„llaniladi.  Ularning  asosiy  gapdan  vergullar  orqali  ajratilishiga 

e‟tiborni qaratish uqtiriladi.   

Inshoda  takrorlardan  me‟yordan  ortiq  foydalanish  katta  xato  hisoblanadi. 

Bu xato inshoni ovoz chiqarib o„qiganda yaqqol seziladi. 

O„quvchiga yana quyidagilar qiziq ko„rinadi: 

*insho bayondan nimasi bilan farq qiladi? 

*insho qanday yoziladi? 

*esse inshodan qanday farq qiladi?  

 *esse qanday yoziladi? 

*hikoya inshodan nimasi bilan farq qiladi? 

Insho  yozishning  hech  qiyin  tomoni  yo„q,  asosiysi  –  o„quvchida  o„ziga 

yaqin  va  qiziqarli  mavzuni  tanlay  bilish  qobiliyatining  rivojlangan  darajada 

bo„lishi  sanaladi.  Insho  mavzulari  maktab  dasturidagi  adabiy  asarlar  yoki 

umuminsoniy  qadriyatlar  haqida  bo„lishi  buzilmas  qoidaga  aylangan.  Har  kim 

o„ziga  yoqqan  mavzuni  tanlashi  mumkin.  Insho  yozma  tafakkur  va  bilimlarga, 

shaxsiy  tahlil,  tajriba  va  hissiyotlarga  asoslangan  shaxsiy  fikrni  yozma  tarzda 

ifodalashni nazarda tutadi.