Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti musiqa, badiiy grafika va mehnat ta’limi fakulteti

Uzluksiz ta’lim tizimida xalq hunarmandchiligini o’rganish asoslari.
Tadqiqotning maqsadi:
Uzluksiz mehnat va kasb ta’limi tizimida xalq 
hunarmandchiligini o’rganish va o’rgatishning nazariy asoslarini ishlab chiqish. 
Tadqiqotning obyekti: 
Umumiy o’rta ta’lim va oliy ta’lim bosqichlaridagi mehnat 
va kasb ta’limi jarayoni.
 
Tadqiqotning predmeti:
Yoshlar uzluksiz mehnat va kasb tayyorgarligi tizimining 
umumiy o’rta ta’lim va oliy kasbiy pedagogik ta’lim bosqichida xalq hunarmandchiligini 
o’rganishning mazmuni, shakli, shart-sharoiti, uslubi va vositalari. 
 
Tadqiqotning ilmiy farazi:
Uzluksiz mehnat va kasb ta’limida xalq 
hunarmandchiligini o’rganish va o’rgatish samarali bo’ladi, qachonki: 
- mehnat ta’limi va kasbga yo’naltirishning yaxlit, mukammallashgan tizimi ishlab 
chiqilsa; 
- mehnat va kasbga yo’naltirish tizimida nazariy, metodologik poydevor sifatida 
xalq hunarmandchiligini o’rganish va o’rgatish mazmuni tanlab olinsa; 
- xalq hunarmandchiligiga asoslangan mehnat ta’limining yangi avlod o’quv-
me’yoriy xujjatlar va o’quv-uslubiy majmua yaratilsa;
- xalq hunarmandchiligi bo’yicha o’quvchi va talabalarning unumli mehnati va 
mustaqil faoliyatini tashkil etish yo’llari ko’rsatilsa; 
- bulg’usi mehnat va kasb ta’limi o’qituvchisi va ustasini tayyorlash jarayonida 
xalq hunarmandchiligi mazmuni aks ettirilsa; 
- o’quvchi va talabalarning xalq hunarmandchiligini o’rganish darajasi va 
mezonlari belgilansa, hamda o’quvchilar bilim, kunikma va malakalarini belgilashda 
yangi pedagogik texnologiyalar qo’llanilsa. 
Tadqiqotning ilmiy yangiligi yoki nazariy ahamiyati: 
- mehnat ta’limi va kasbga yo’naltirishlik yangi tizimini ishlab chiqish va uni 
amaliyotga joriy etish; 

---

9 
- mehnat ta’limi va kasbga yo’naltirishning o’quv-me’yoriy hujjatlar (konsepsiya, 
standart, taraqqiyot dasturi) hamda o’quv-metodik ta’minot majmui (davstur, darslik, 
qo’llanma va didaktik material tuplamlari (yaratish) umumiy o’rta ta’lim va oliy 
pedagogik kasbiy ta’lim muassasalari uchun); 
- uzluksiz ta’lim tizimi umumiy o’rta va oliy pedagogik kasb ta’limida yoshlar xalq 
hunarmandchiligini o’rganishlarini takomillashtirishga xizmat qiladigan metodakalar: a) 
o’quvchi mehnat amaliyoti, b) talaba ishlab chiqarish amaliyoti, v) ta’lim muassasasi 
qoshidagi kichik korxonalarni amaoga joriy etish va boshqalar ishlab chiqiladi va amalda 
sinaladi; 
- o’quvchi va talabalarning, ijobiy ishlarini hisobga olish va baholashda yangi 
pedagogik texnologiyalarni amaliyotga qo’llash mexanizmi ishlab chiqiladi va amalda 
sinaladi; 
- ishlab chiqilgan uslubiy tavsiyanoma, ishlanma va tajriba-sinov materiallari ta’lim 
tizimiga tegishli bosqichlarda ajratilgan vaqt miqdorini oshirmasdan turib, mazmunni 
takomillashtirish uchun xizmat qiladi. 
Tadqiqotning metodologik asosi:
mutafakkirlarining ijodiy, ma’naviy merosi, xalq 
og’zaki va yozma ijodiyot namunalari; xalq hunarmandlari merosini ta’limiy, tarbiyaviy 
mohiyat talqini; G’arb va Sharq allomalarining shaxs kamoloti ta’lim, tarbiya 
to’g’risidagi nazariya, g’oyalarining O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimidagi qaror va 
qonunlar; O’zbekiston Respublikasi konsepsiyasi, «Ta’lim to’g’risida»gi Qonun, 
«Kadrlar tayyorlash Milliy Dasturi», ilg’or pedagoglarning ish tajribalari; mehnat va kasb 
ta’limi, tarbiyasi, tayyorgarligi to’g’risida Sharq va G’arb allomalari, nazariyotchi va 
metodist olimlarning salohiyatlari tashkil etadi.