Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari

Maxsuslashtirish  –berilgan  to’plamdan  bunda  yotuvchi  to’plamga  karashga  o’tishdan 
iborat.  Masalan,  musbat  kasr  sonlar  to’plamini  karashdan  natural  sonlar  to’plamini  karashga 

---

 
46
o’tish maxsuslashtirishdan iborat.Bunda o’zgaruvchi mikdorni o’zgarmas bilan almashtirish yoki 
o’rganish obyektiga cheklashni kiritishni (uchburchak–teng  yonli uchburchak)  maxsuslashtirish 
deb xisoblanadi. 
Abstraksiya  analiz  va  umumlashtirish  kabi  ikki  xil  shaklda  bo’ulishi  mumkin.  Birinchi 
shakli, predmetni xissiy bilish bo’lib, bunda predmetning bir xossasiga karamasdan boshka uning 
xossalarini ajratishdir. Geometrik jism sifatida karab predmetning shakli, o’lchovlari,  tekislikda 
yoki fazo-dagi vaziyatiga karaladi. Ikkinchi shakli abstraksiya xissiy bilishdan umuman olganda 
kelib  chikadi.  Masalan,  uchburchakning  turli  burchaklar  buyicha  sinflashda    abstraktlashtirib 
uchburchakning  turlicha  tomonga  egaligi  xossasiga  e’tibor  bermay,  abstrakt  uchburchak 
tushunchasi bilan ish ko’riladi. Salbiy tomoni shundaki, o’rganilayotgan obyekt ba’zi xossalariga 
e’tibor bermaydi. Lekin bu xossalardan tashkari bizga muxim bo’lgan xossalari ajratib karaladi. 
Demak,  abstraksiyalash  –o’rganilayotgan  obyekt  ba’zi  muxim  bo’lmagan  xossalariga  fikran 
e’tibor bermasdan xossani tadkik etish uchun muxim xossa ajratib karaladi.