Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari

 
4. Matematika  o’kitishda predmetlararo alokalar 
Matematika  boshka  o’kuv  fanlari  bilan  uzviy  alokada.  Ayniksa  fizika,  astronomiya, 
biologiya, chizmachilik, kimyo  va  xokazo fanlar  bilan   bunday  boglanishlarga ega, bu  alokalar 
predmetlararo  alokalar  deyiladi.  Matematika  o’kitishda  bu  alokalar  xisobga  olinishi  zarur.  Xar 
bir  matematik  tushunchani  o’rganishda  boshka  fanlardagi  bunga  mos  tushunchalar  va  bilimlar 
muvofik ravishda o’rgatish talab etiladi. 
Masalan,  tenglamalarni  o’rganishda  fizik  tushunchalar:  xarakat,  issiklik  va  boshka 
xodisalarni  ifodalovchi    tenglamalar  ma’nosini  bayon  etish    va  ularga  doir  matnli  masalalarni 
yechish mumkin, yoki funksiyalarni o’rganishda xam turli fizik, kimyoviy, biologik jarayonlarni 
tavsiflovchi  funksiyalarga  misollar  keltirish  va  ularning  grafiklarini  yasash  va  tekshirishni 
amalga oshirish  mumkin. 
Matematika  boshka  predmetlar  bilan  birga  ichki  alokalarga  ega,  ya’ni  geometriya  va 
algebra  orasida  xam  alokalar  mavjud.  Bunday  alokalarni,  masalan,  geometriya  masalalarini 
yechishda  algebraik  usullarni  ko’llash  va  aksincha,  geometrik  usullar  yordamida  algebraik 
masalalarni xal kilish mumkin. Algebrani o’kitishda gemetriya bilan uzviylikni  geometrik tasvir 
va  usullardan  foydalanishda  ko’rish  mumkin.  Masalan,  funksiya  grafiklarni  siljitishlarda, 
funksiyalar 
xossalarini 
keltirib 
chikarishda 
geometrik 
usullarni 
ko’llash 
ichki 
predmetlararoalokalarni o’rnatish uchun imkon beradi.