Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari

        Ta’limiy  masalalar  asosan  nazariy  bilimlar  elementlari  va  unga  boglik  ko’nikmalarni 
shakllantirishga  karatilgan,  ya’ni  tushuncha,  ta’rif,teorema  va  uning  isbotlari,  koidalar, 
algoritmlarni o’rgatishga mo’ljallangan masalalardir. 
     Amaliy  ko’nikma  va  malakalarni  shakllantirishda  kuyidagi  maksadlarni  amalga  oshirishga 
karatilgan  masalalar  ko’llaniladi:  tushunchalarni  to’gri  shakllantirish;  xisoblash  ko’nikmalarini 
shakllantirish;  algebraik  va  transsendent  ifodalarni  ayniy  shakl  almashtirishlar;  tenglama  va 
tengsizliklarni yechish, tiplarini aniklash.  
     Tushuncha  va  ta’riflarni  o’zlashtirishda  kuyidagi  masalar  turlari  axamiyatga  ega:amaliy 
mazmunli  masalalar;  muxim  xossalarni  ajratishga  doir;  tushunchalarni  farklay  olish;  tushuncha 
ta’rifi  matnini  tushunishga  doir;  aktuallashtirishga  doir;  tushunchalar  bilan  boglik  simvollarni 
ajrata  olishga  doir;  tushunchalarni  ko’llay  olishga  doir;  Bunda  ikki  o’kuv  amali:  umumlashgan 
tushuncha  xajmiga  kiritish,  berilgan  tushunchaga  tegishli  ma’lumotdan  natijalarni  chikarish 
muxim o’rinni egallaydi. 
      Teorema  va  uni  isbotlashga  doir  masalalar  xususiyatlari  kuyidagilardan  iborat:  teoremada 
bayon  kilishga  zarur  matematik  ma’lumotlar  va  bilimlarni  ochib  beruvchi;  isbotda 
foydalaniladigan  matematik  ma’lumotlarni  takrorlash;  teoremada  bayon  etilgan  natijaga  olib 
keluvchi  isbotlashga  va  xisoblashga  doir  masalalar  yechilishi;  teorema  bayonini  o’zlashtirishga  
doir,  teorema  isboti  ayrim  boskichlarini  o’zlashtirishga  doir  va  isbotning  boshka  usullarini 
izlashga  doir  va  teoremada  bayon  kilingan  ma’lumotlarni,  yangi  matematik  bilimlarni  ko’llay 
olishga doir mashk va masalalardan foydalanish. 
       Koida,  algoritmni  o’zlashtirishga  doir  kuyidagi  masalalar  o’kuv  jarayonida  ko’llaniladi: 
koidani  karash  zarurligi  asoslanishiga  doir;  koidani  asoslash  uchun  zarur  bilimlarni  va  uni 
bajarish  uchun  ko’nikmalarni  bajarish;  algoritmga  kiruvchi  ayrim  amallarni  bajarish;  koidani 
turli vaziyatlarda ko’llash. 
                   Mustakil o’rganish uchun savollar: 
1.Matematik masalalarning matematik ta’limdagi axamiyati va o’rni nimalarda ko’rinadi?  
2. Kaysi matematik masalalar turlari mavjud? 
3. Matematik masalalar o’kitishda kanday ko’llaniladi? 
4. Matematik masalalar yechish usullaridan kaysilarini bilasiz? 
5. Matematik masala tafakkurni rivojlantirishda kanday ko’llani-lishi mumkin? 
6. Qoida va algoritmlarni o’rganishda qanday masalalardan foydalanish yaxshi natija beradi? 

---

 
88