Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti "filologiya" fakulteti

 

 

Bu  masala  “Hayrat  ul-abror”da  rostlik  haqidagi  maqolotda  yana-da 

kengroq va mukammalroq yoritiladi: 

 

---

62 

 

 

 

Ulki, shior ayladi yolg’on demak, 

 

 

Bo’lmas ani eru musulmon demak. 

 

Ikki  muallifning  saxovat  va  buxl  haqidagi  qarashlarida  ham 

hamohanglikni kuzatishimiz mumkin: 

 

“Hibat ul-haqoyiq” dostonida: 

 

Tabi’atta yigi ot ayibsizi, 

Axiyliq erur bil, buxl ko‘rksuzi. [34. 76] 

Inson  tabiatidagi  eng  yaxshi,  eng  savobli  fazilat  (ism)  saxovatdir,  eng 

ko’rksizi (xunuki, yomoni) esa buxldir. 

 

 

“Hayrat ul-abror” dostonida: 

 

Buxl erur borcha sifatdin xasis, 

Lek saxo javhari asru nafis. [50. 145]  

 

 

E’tiborli  tomoni  shundaki  Alisher  Navoiy    dostonidagi  ayrim  baytlar 

Ahmad  Yugnakiy  dostonidagi  to’rtliklarni  to’g’ri  tahlil  qilishga  yordam 

beradi. Quyidagi to’rtlikka e’tibor qarataylik: 

 

Bu dunyo nengitin yegu kezguluk, 

       Ul ortuq tilama vabal yitguluk. 

       Tariqlik teb aydi achunni Rasul, 

  

 

Tariqlikda qatlan tari edguluk. 

 

To’rtlikning so’nggi ikki misrasi barcha nashrlarda quyidagicha tabdil 

qilinadi:  Rasul  dunyo  hayotining  asosi  ekinzor  (ekinzordan  pishiq,  yaxshilik 

---

63 

 

urug‘ini  ter).  Dehqonchilik  bilan  shug‘ullangan  kishilarning  ozuqasi 

yaxshilanadi, deb aytdi [25. 237].