Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Mavlono Darvesh Mashhadiy

(33)

 — safih va badzabon kishidur. Ba’zi azizlarni, derlarki, 

yomon xajvlar qilibdur. Andin ajib ermasdur va tab’i yomonluq sori har necha desa yaxshi 

borur. Bu faqir andin junun va oshuftaliqlar koʻrdum, ammo hajvlarin zohir qilmadi. 

Soyir nazmlarda bir nav’i tab’i bor. Bu matla’ aningdurkim: 

Onki, az abrui u did mahi iyd asare, 

Xast soleki, az on moh nayomad xabare

(34)

. 

Mavlono Xurramiy — Hiriyning odamizodalaridindur. Ammo oʻzida odamiylikdin asar, 

balki boʻye yoʻqtur. Badmizojliqlari jihatidan Xurosonda turolmadi, Iroqqa bordi, andin 

Makka va Madina va Bayt ul-muqaddas, koʻprak anbiyo va mashoyix mazorotin yayoq 

borib, ziyorat qildi, balki ikki qatla anga bu riyozat va mashaqqat, balki bu davlat 

muyassar boʻldi. Ammo oʻz zoti bedavlatligʻlari jihatidin bu safarlardin kelgandin soʻngra 

borgʻondin burunroqdin bexabarroq va badfe’lroq keldi va aning maddohligʻida til ojiz va 

aql qosirdur. Bovujudi muncha turfaliq she’r ham aytur va anda kishini pisand qilmas. Bu 

matla’ aningdurkim: 

Ovozai ruxi gul to boz bar nayoyad, 

Dar boʻston zi bulbul ovoz bar nayoyad

(35)

. 

Sayid Quroza — sherozlikdur. Tahsil qilur suratida gʻurbat ixtiyor qilib Xurosongʻa 

keldi. Bagʻoyat mahrum va vojib ul-rioya va nomurod koʻrundikim, ham haqir ul-jussa 

erdi va ham sagʻir us-sin. Aning muhofazati ahvoli qilib, sabaq jihatidan dagʻi ba’zi 

azizlargʻa siporish qilildi. Ulcha maqduri shafqat va muruvvat erdi, aning borasida mar’i 

tutulur erdi, to ulkim, bir oz fursatkim, oʻtti andin gʻaroyib ham bosh ura kirishti. 

Muddate eshitib-eshitmasga solib, koʻrub-koʻrmasga solindi. Oqibat ish bulardin oʻtti va 

angʻa yettikim, Xuroson mulkida turolmadi, Samarqandga bordi. Andoq ma’lum 

boʻlurkim, Samarqand xamriylari birla ham zadu xoʻrd qilib, gʻolib boʻlmasa, magʻlub 

dagʻi ermas. Aning ishlari andin mashhurroqdurkim, sharh qilurgʻa hojat boʻlgʻay. Bu 

matla’ ul badbaxtqinaningdurkim: 

---