Alimoff Team Ёшлар ёшлар учун!

Хан юрагига
сўнгги зарба бериш учун шарққа ва 
Сибирга сафарбар қилинмоқда. 
Ушбу глобал цивилизация урушининг бевосита натижаси қандай 
бўлишидан қаъти назар – ўзаро ядровий сустлашиш, шуни натижасида 
музокараларни тўхтатиб туриш ёки Тиананмен майдонида Россия ва Ғарб 
қўшинларининг сўнгги юриши, – энг кўзга кўринган узоқ муддатли натижа, 
урушнинг асосий иштирокчиларини деярли муқаррар равишда барчанинг 
иқтисодий, демографик ва ҳарбий кучининг кескин пасайишига олиб 
келади.Натижада асрлар давомида Шарқдан Ғарбга ўтиб, кейин яна Ғарбдан 
Шарққа ўтишни бошлаган глобал куч энди Шимолдан Жанубга кўчиб ўтади. 
Цивилизациялар уруши фойдасининг асосий улуши унда қатнашишни рад 
этган цивилизацияларга олишади. Агар Ғарб, Россия, Хитой ва Япония турли 
даражадаги вайронагарчиликка дуч келса, Ҳиндистон ҳиндларнинг режасига 
мувофиқ дунёга янгича қиёфа бериш имкониятига эга бўлади – агар урушда 
қатнашишига қарамай, жиддий вайронагарчиликларни олдини олишса. 
Америка жамоатчилигининг катта қисми АҚШнингжиддий заифлашувида, 
Ғарбга тор йўналтирилган Англо-Саксон протестан элитасини айблайди. 
Испан тилида сўзлашадиган раҳбарлар, иқтисодий юксалишни бошдан 
кечираётган 
ва 
урушда 
иштирок 
этмаган 
Лотин 
Америкаси 
давлатларидан Маршалл режаси каби муҳим ёрдам ваъдаси билан ҳокимиятга 

---

келадилар. Бошқа томондан, Европани қайта тиклаш учун жуда оз имкониятга 
эга 
бўлган 
Африка, 
аксинча, 
у 
ердан 
кулдан 
фойда 
олишга интилаётган ҳаракатчан ижтимоий одамларнинг сони ошди. Осиёда, 
агар Хитой, Япония ва Кореяни уруш босиб олса, куч маркази ҳам жанубга 
қараб ҳаракат қилади; Индонезия бетараф бўлиб, доминант давлатга айланади 
ва австралиялик маслаҳатчилар раҳбарлигида шарқдаги Янги Зеландиядан 
тортиб Мянма ҳамда Шри-Ланкага, шимолда Ветнамгача бўлган воқеалар 
йўналишини аниқлайди.Буларнинг барчаси Ҳиндистон билан бўлажак 
можарони ва Хитойни жонлантиради. Ҳар ҳолда, жаҳон сиёсатининг маркази 
жануб тарафга ўзгаради. 
Агар 
тақдим 
этилгансценарий ўқувчига ёввойи 
ва 
ишониб 
бўлмайдигандай кўринса, бу яхши дегани. Умид қиламизки, глобал 
цивилизация урушининг бошқа барча сценарийлари ёлғон бўлиб чиқади. 
Бироқ, ушбу сценарийда, урушнинг энг тўғри сабаблари ва шунинг учун энг 
ташвишли нарса: бир цивилизация асосий мамлакатининг (АҚШ), бошқа 
цивилизация асосий мамлакати (Хитой) ва худди шу цивилизацияга аъзо 
давлат (Ветнам) ўртасидаги тортишувга аралашуви. Қўшма Штатлар бундай 
аралашувни халқаро қонунларни тасдиқлаш, тажовузни қайтариш, денгиз 
эркинлигини ҳимоя қилиш, Жанубий Хитой денгизи нефтига киришга имкон 
яратиш ва Шарқий Осиёда ягона кучнинг ҳукмдорлигини олдини олишни 
зарур деб билади. Хитой учун бундай аралашиш мутлақо тоқат қилиб 
бўлмайдиган нарсадир: етакчи ғарб державаси Хитойни таҳқирлаши ва 
қўрқитиши, ўзининг қонуний таъсир доирасидаги Хитойга қаршилик 
кўрсатиши ва Хитойни жаҳон сиёсатида рол ўйнаш ҳуқуқидан маҳрум этиш 
учун одатий уринишдир. 
Қисқа қилиб айтганда, келажакда йирик цивилизацияаро урушларнинг 
олдини олиш учун, муҳим давлатлар бошқа цивилизацияларда юз берадиган 
тўқнашувларга аралашмасликлари керак. Шубҳасиз, баъзи давлатлар, айниқса 
АҚШ учун бу билан келишиш қийин бўлади. Ушбу асосий қоидалар, асосий 

---

давлатлар бошқа цивилизациялардаги тўқнашувларга аралашишмаса, кўп 
қутбли ва цивилизациялашган дунёда тинчлик сақлашнинг биринчи 
шартидир. Иккинчи шарт – қўшма воситачилик қоидаси, асосий давлатлар 
ўзларининг цивилизациясига тегишли давлатлар ёки гуруҳлари ўртасидаги 
норозиликлар бўйича урушларни тўхтатиш учун ўзаро келишиб олишлари 
керак. 
Ғарб учун ҳам, у билан ёнма-ён ёки унинг ҳукмронлик ўрнига 
интилаётган цивилизациялар учун ҳам, ушбу қоидаларни ҳам, цивилизациялар 
катта тенгликка эга бўлган дунёни ҳам қабул қилиш осон бўлмайди. Масалан, 
бундай дунёда ядро қуролига эга давлатлар, ядро қуролига эга бўлишни фақат 
ўзларининг ҳуқуқи деб билишлари ва ўз цивилизациясининг бошқа аъзоларига 
бундай қуролга эга бўлиш ҳуқуқини рад этишлари мумкин. Зулфиқор 
Али Бхутто Покистоннинг ”кенг кўламли ядро қобилиятига” эга бўлиш 
борасидаги саъй – ҳаракатларни эслаб, бундай уринишларга у шундай жавоб 
топди: “Биз Исроил ва Жанубий Африканинг кенг кўламли ядро 
имкониятларига 
эга 
эканлигини 
биламиз. 
Христиан, 
яҳудий 
ва ҳинд цивилизациялари бундай имкониятларга эга. Фақат Ислом 
цивилизацияси бунга эга эмас, аммо бу вазият тез орада ўзгаради”. Бир 
цивилизацияда, бирорта ҳам асосий бўлмаган давлатлар ичида етакчилик учун 
рақобат, ядровий қурол учун ҳам рақобатни ҳосил қилади. Покистон билан 
жуда яқин ҳамкорликка қарамай, худди Покистон ўзида ядро қуроли 
бўлишини истагандай, Эрон ҳам ядровий қуролга эҳтиёж сезади. Бошқа 
томондан, Бразилия ва Аргентина ўз дастурларидан воз кечишган ва Жанубий 
Африка ўзининг ядровий қуролини йўқ қилган, аммо Нигерия ўзининг ядро 
дастурини ишлаб чиқишни бошлашса, уларни ядро қуролини қайта сотиб 
олиш 
истаги 
пайдо 
бўлиши 
мумкин. 
Скотт Саган ва 
бошқалар 
таъкидлаганидек, ядровий қуролларнинг тарқалиши хавфли бўлиши 
мумкинлигига қарамасдан, дунё барқарорлигини ушлаб туриш мумкин, 
қачонки ҳар бир муҳим цивилизацияларнинг асосий бир ёки икки давлати ядро 
қуролига эга бўлса. 

---

Энг муҳим халқаро ташкилотлар Иккинчи Жаҳон урушидан кўп ўтмай 
ташкил этилган ва Ғарб манфаатларига, қадриятлари ва амалиётига мувофиқ 
шакллантирилган. Ғарбнинг кучи бошқа цивилизацияларнинг кучига 
қараганда пасайган сари, ушбу институтларни бошқа цивилизациялар 
манфаатларига мослаштирилган ҳолда ўзгартиришга қаратилган босим 
кучаяди. Энг равшан, муҳим ва мунозарали масала БМТ Хавфсизлик 
Кенгашига доимий аъзолигига тегишли. Доимий аъзолари – Иккинчи Жаҳон 
Урушида ғалаба қозонган буюк державалар ва ҳозирги пайтда бу дунёдаги 
кучлар мувозанатининг воқеаликлари билан узвий боғлиқдир. Охир оқибат, 
Хавфсизлик Кенгаши аъзолигига ўзгартириш киритилади ёки, эҳтимол, 
хавфсизлик муаммоларини ҳал қилиш учун камроқ расмий процедуралар 
яратилади – масалан, глобал иқтисодий муаммолар ҳозирдан G-7 йиғилишида 
муҳокама қилингандай.Дунё цивилизациясида, идеал ҳолда, ҳар бир йирик 
цивилизация Хавфсизлик Кенгашида камида битта доимий ўринга эга бўлиши 
керак. Ҳозирги кунда уларни фақат учта цивилизация эга. АҚШ, Япония ва 
Германия доимий аъзоликка рози, аммо шубҳасиз, бу қарорни бошқа 
давлатлар ҳам мақулласа. Бразилия вето қилинмаган бешта янги доимий 
аъзоларни таклиф қилди: Германия, Япония, Ҳиндистон, Нигерия ва 
ўзларининг номзодлиги. Аммо, дунёнинг 1 миллиард мусулмонлари, 
вакилликсиз қолар эди, агар Нигерия бундай масъулиятни ўз зиммасига 
олиши мумкинлигини ҳисобга олмаганда. Цивилизация нуқтаи назаридан 
Япония ва Ҳиндистон доимий аъзолар ўрнини эгаллаши аниқ, Африка, Лотин 
Америкаси 
ва 
мусулмон 
давлатлари 
айланиш 
асосида 
ушбу 
цивилизацияларнинг етакчи мамлакатлари эгаллаши мумкин бўлган доимий 
вакил бўлиши керак ва танловни Ислом конференцияси ташкилоти, Африка 
бирлиги ташкилоти ва Америка давлатлари ташкилоти (АҚШ бетараф бўлган 
ҳолда) амалга оширадилар.Шунингдек, Буюк Британия ва Франция эгаллаган 
жойда, бирлашма ротатция асосида Иттифоқ томонидан белгиланадиган 
Европа Иттифоқининг вакили томонидан бирлаштирилиши ўринли 
бўлади.Шундай қилиб, еттита цивилизация битта доимий жойга эга бўлади, 

---

Ғарб эса иккита, бу умуман олганда аҳолининг тарқалиши, моддий қадриятлар 
ва кучлар мувозанатини акс эттиради.