Algoritmning xossalari. Algoritmlarni tasvirlash usullari

3.
Algoritmni ifodalash usullari
Algoritmni ifodalaganda, uni ko`rgazmali, aniq va kompakt ko`rinishda 
keltirish va amaliy qo`llash uchun qulay holda ifodalash talab qilinadi. Algoritmni 
ifodalashda asosan uch xil usuldan foydalaniladi: 
1. Algoritmni so`z orqali ifodalash. 
2. Algoritmni operator ko`rinishida ifodalash. 
3. Algoritmni grafik ko`rinishda, ya`ni blok-sxemalar ko`rinishida ifodalash. 
Algoritmni so`z orqali ifodalashga misol ko`rib chikaylik: 
1-misol. A,B,C,D va x sonlari berilgan. Agar Cx - D

0 shart berilgan sonlar 
uchun o`rinli bo`lsa, Y ning quyidagi qiymatlari hisoblansin: 
y=(ax+b):(cx-d); 
Yechish: Dastlab Y funktsiyani hisoblash algortmini tushunarli bo`lishi uchun so`z 
orqali va formula ko`rinishida keltiramiz: 
so`z orqali bayoni 
formula ko`rinishi 
1) a ni x ga ko`paytirib, natija 
r 
bilan belgilansin; 
2) r ni v ga qo`shib, natija r 
bilan 
belgilansin; 
3) s ni x ga ko`paytirib, natija 
r1 
bilan belgilansin; 
4) r1 dan d ni ayirib, natija r1 
bilan belgilansin; 
5) r ni r1 ga bo`lib, natija y 
a * x = r 
r + b = r 
c * x = r1 
r1 - d = r1 
r / r1 = y 
 

---

ning 
qiymati deb hisoblansin 
Bu misol hisoblashga oid masalalar yechishning eng sodda algoritmidir. 
Algoritmlarning so`zlar orqali bayoni unchalik ko`rgazmali va qulay bo`lmaganligi 
sababli uni ifodalashda asosan grafik usulda yoki blok-sxema ko`rinishida 
ifodalash keng tarqalgan. Algoritmni blok sxemalar ko`rinishda ifodalashda 
quyidagi geometrik figuralardan foydalaniladi (Bu belgilar GOST 19.003-80 va 
GOST 19.002-80 - xalkaro standartida qat`iy belgilab berilgan): 
Algoritm tuzishda blok-sxemadan foydalanamiz: 
Nomi 
Chizma 
Mazmuni 
Boshlash 
Bosh 
Dasturning 
boshlanishi 
Kiritish
Qiymat kiritish 
Тo‘g‘ri to‘rtburchak 
Ifoda qiymatlarini 
hisoblash 
Romb 
й у к
х а
Yo‘q 
Ha
Shartni tekshirish 
Oltiburchak 
Тakrorlanuvchi 
hisoblashlarnig 
(siklik) bajarilishi 
Hoshiyali 
to‘g‘riturtburchak 
Qism programmaga 
murojaat 

---

Natija 
Natijani bosmaga yoki 
ekranga chiqarish 
Тugallash 
Тamom 
Dasturning tugallanishi 

Blok-sxemalar orqali algoritm ifodalanganda, har bir blok ichida bajariladigan 

amal yoziladi. Bloklar o`zaro chiziqlar orqali birlashtiriladi. Bu chiziqlar 
hisoblash yo`nalishini belgilaydi. Ketma-ketlikni aniq ko`rsatish maqsadida har
bir blokning yuqori chap chizig`ida nomer qo`yish ham mumkin.
Algoritm