Algoritmlash p65. p65

6.38-rasm.
Birikkan  shartli  algoritmlar
1.  Yo‘lak  bo‘ylab  yurish.  Robot  yo‘lak  bo ‘ylab  yurib  may­
donning bir burchagidan boshqa burchagiga o‘tishi kerak. Yo‘lak- 
ning aniq shakli m a’lum emas.  Faqat uning kengligi  1  ta katakligi
118

---

va  chap-quyidan  o ‘ng-yuqori  yo ‘nalishda  c h o ‘zilib  ketgani 
m a’lum.  Bunday  yo ‘lakning  nam una  ko ‘rinishi  6.39-rasmda 
tasvirlangan.
6.39-rasm.
Birinchi  navbatda  Robotning  to ‘xtashi  uchun  nima  xizmat 
qilishini  aniqlab  olaylik.  Sayohat  yuqori  o‘ng  burchakda tugashi 
kerak.  «Robot  yuqori  o ‘ng  burchakda»  sharti  quyidagicha 
yoziladi:
(EMAS  yuqori  bo‘sh)  VA  (EMAS  o ‘ng  bo‘sh).
Avvalgi  bobdan  m a’lumki,  bu  shartga  teskari  "Robot  hali 
burchakda  emas"  sharti  mana bunday: 
yuqori  bo‘sh  YOKI  o‘ng  bo‘sh.
Robot  hali  burchakda  b o ‘lmasa,  harakatda  b o ‘lishi  shart. 
Demak,  bizning  algoritmimiz  bunday  ko‘rinishda boladi:
TOKI  yuqori  bo‘sh  YOKI  o ‘ng  bo‘sh  BAJAR 
bir  qadam yur 
TAMOM
Endi  qaysi  yo‘nalishda  qadam  tashlash  kerakligini  hal  etamiz 
— javob  aniq.  Haqiqatan TOKI — BAJAR shartining o ‘zida yuqori 
yoki  o‘ng  tomon  albatta bo‘sh  ekanligi  aytilgan.  «bir  qadam yur» 
protsedurasini  quyidagicha yozish  mumkin:
PROT bir qadam yur 
BOSHLANISH
AGAR yuqori  bo‘sh 
U HOLDA 
yuqoriga 
AKS  HOLDA 
o‘ngga 
TAMOM 
TAMOM
Mana,  masalani  hal  qilib  qo‘ydik!
119

---

2.  Labirintdan  chiqish.  Robot  labirintning  qayeridadir turibdi. 
Labirintning  ichidagi  devorlar  kesmalardan  iborat va  ular bir-biri 
bilan  va  tashqi  devorlar bilan  kesishmaydi  (6.40-rasm).  Shunday 
algoritm  tuzingki,  uning  bajarilishi  natijasida  Robot  ixtiyoriy  shu 
kabi  labirintda  yuqori  o ‘ng  burchakka borsin.