Algi ve yorum/perception and interpretation yrd. Doç. Dr. Ahmet abay  Özet

Algı ve Yorum Kavramları 

Algı,  duyu  organlarımızca  taşınan  duyusal  verileri  örgütleyip  yorumlamaktır. 

İnsanların  çevresinde  yer alan uyaranlara anlam  verme,

5

 olarak  ifade edilen algı,  bir 

şeye  dikkati  yönelterek,  o  şeyin  bilincine  varmak  ve  idrak  etmek

6

  ayrıca;  dış 

dünyadan  gelen  uyarıların,  zihinsel  olarak  yorumlanması  olarak  da  tanımlanır. 

Algılar;  ne  gördüğümüzü,  nasıl  yorumladığımızı,  neye  inandığımızı,  nasıl 

davrandığımızı  bize  göstermektedir.  Algılarımız  aynı  zamanda  zihnimizde  değerler 

yaratmakta, problemler oluşturmakta ve bu problemleri de çözmektedir.

7

 

Algı aktif,  bilinçli  ve  amaçlıdır.  Aklın  ve gerçeğin  buluştuğu noktada algı da 

bulunur.  Algı,  insanın  çevresiyle  olan  iletişim  sürecinin  temelini  oluşturur.  Nesnel 

dünya  duyular,  sayesinde  öznel  bilince  aktarılmaktadır.  Algı,  “dış  dünyanın 

duyumlarla gelen imgesinin bilinçte gerçekleşen tasarımıdır.” Zihnimiz,  çevredeki bir 

imgeyi  basitçe  kaydetmek  yerine  kendi  resmini  yaratır.  Zihin  inşa  eder.  Aldığımız 

bilgi  uyarımları  duyular  aracılığı  ile  bize  ulaşır  ve  zihinde  inşa  edilir.  Bu  anlamda 

algı:  zihinsel  inşadır.  Zaten  algı  operasyonları  düzenlemeye  çalışan  kişilerin  temel 

hedefi de muhataplarının zihinlerini istedikleri doğrultuda inşa etmektir.

 8 

                                                        

3

  Daha  geniş  ve  detaylı  bilgi  için  bkz:  Ahmet  Abay, 

Nüzul  Sürecinde Kur’an’a Karşı  Algı  Yönetimi

, 

Düşün Yayınları, İstanbul 2016. 

4

  Ali  Bardakoğlu,  http://www.hurriyet.com.tr/kuran-her-donemde-yeniden-yorumlansin-38654052 

31.01.2017 

5 Sibel Ayşen Arkonaç, 

Psikoloji: Zihin Süreçleri Bilimi

, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1998, s.65. 

6

  TDK, 

Türkçe  Sözlük

,  10.  Baskı,  Ankara  2005,  s.72;  Abdulkadir  Çevik, 

Önleyici  Unsur  Olarak 

algıların  Kontrolü,

  Algılama  Yönetimi,  Ahmet  Yalçınkaya  (Ed.),  Bahçeşehir  Üniversitesi 

Yayınları, İstanbul 2013, s.48. 

7

  İsmail  Bakan-  İlker  Kefe,  “

Kurumsal  Açıdan  Algı  Ve  Algı  Yönetimi”

,  KSÜ.  iibfdergisi.  Yıl:2012 

Cilt:2 Sayı:1, s.19-34 

8

 

Saniye 

Çağlayan, 

“

Sanatta 

Görsel 

Algının 

Literatür 

Açısından 

Değerlendirilmesi”

,  

http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/16.caglayan.pdf 

---

TDK sözlüğünde yorum, “bir yazının veya bir sözün, anlaşılması güç yönlerini 

açıklayarak aydınlığa kavuşturma; tefsir ise, bir olayı belli bir görüşe göre açıklama, 

değerlendirme, gizli veya hayali bir şeyden anlam çıkarma” olarak açıklanmaktadır.

9

 

Yorumdan  söz  ederken  tefsir  ve  te’vil  kavramlarına  değinmemek  doğru  bir 

yaklaşım  olmaz.  Çünkü  bugün  yorum  olarak  ifade  ettiğimiz  şey,  tefsir  ve  te’vil 

kavramlarıyla  ifade  edilen  şeyin  benzeridir.  Tefsir  ve  te’vil  kavramlarının  detaylı 

tanımlarına değinmeden birçok âlim tarafından kabul gören bir iki tanımı zikretmekle 

yetineceğiz. 

Tefsir,  “

Kur’an’ın  lafızlarını,  Arap  dili  ve  edebiyatı  açısından  tahlil  edip 

kendisiyle kast edilen manayı tespit etmektir

.” Başka bir tanımla tefsir, “

insan gücü ve 

Arap  dilinin  verdiği  imkân  nispetinde  Allah’ın  muradına  delalet  etmesi  bakımından 

Kur’an  metninin  içerdiği  manaları  ortaya  koymak

”

10

  demektir.  Tefsir  lafzı,  ashab 

döneminde Allah ve Hz. Peygamber’in beyanları için söz konusu iken daha sonraları 

muhtevası  biraz  daha  genişletilerek  sahabe  açıklamalarını  da  içine  almaya 

başlamıştır.

11

  Günümüzde  ise  Kur’an’ı  anlama  çabalarının  tümünü  içine  alacak 

şekilde kullanılmaktadır. 

Te’vil kavramı ise, ayeti muhtemel manalardan birine yorumlamak

12

 şeklinde 

tanımlandığı  gibi,  şu  şekilde  de  tanımlayanlar  olmuştur:  Te’vil,  “bir  söz  veya 

davranışı,  bir  karine  veya  delil  sebebiyle  görünürdeki  zahir  anlamından  başka  bir 

anlama nakletmek veya muhtemel iki manadan birisini, görünürdeki manayla uyumlu 

hale getirmek” demektir.

13