Al-Хоrazmiy nоmli Urganch Davlat univеrsitеti O‘zbek tilshunosligi kafedrasi

Savollar va topshiriqlar:
1. Qadimgi turkiy yozma yodgorliklarning topilishi va o‘qilishi haqida ni-malarni bilasiz?
2. O‘rxun-Enasoy obidalarida nechta unli tovush bo‘lgan?
3. Qadimgi turkiy tilda qaysi undoshlarning qattiq va yumshoq variantlari uchun alohida harflar qabul qilingan?
4. Ikkita tovushni ifodalash uchun qaysi harflar ishlatilgan?
5. Tovushlar mosligi deganda nimani tushunasiz? Rotatsizm va lambdaizm.
6. Tovushlar geminatsiyasi haqida gapirib bering. Uning turkiy tillarda tar-qalishi qanday?
7. Qadimgi turkiy tilning xarakterli morfologik xususiyatlarini aniqlang. Ularni hozirgi o‘zbek adabiy tili bilan qiyoslang.
8. Qoraxoniylar va g‘aznaviylar davrida yaratilgan asarlar qaysilar edi?
9. Oltoy va xun davrlaridan keyin turkiy tillarning taraqqiyoti qanday davr-lashtiriladi?
10. Turkiy tillarning unlilar tizimini so‘zlab bering.
11. Turkiy tillarda singarmonizmning qaysi turlari mavjud bo‘lgan? O‘zbek tilida singarmonizm masalasiga qanday qaraysiz?
12. Turkiy tillardagi tovushlar mosligi qaysi olim tomonidan kashf etilgan?
13. Turkiy tillarning undoshlar tizimini o‘zbek tiliga qiyoslagan holda tu-shuntiring.
14. Turkiy tillarda o‘zak va affikslarni izohlang.
15. Turkiy tillardagi kelishiklar haqida gapirib bering.
16. Turkiy tillarda grammatik son kategoriyasi.
17. Turkiy tillarda egalik kategoriyasi.
18. Turkiy tillarda ko‘makchilar.
19. Turkiy tillarning sintaktik xususiyatlari nimalardan iborat?


3-mavzu
TURKIY FILОLОGIYANING SHAKLLANISHI. TURKIY ХALQLAR TILLARI VA ADABIYOTINI O‘RGANILISH TARIXI
Ma’ruza mashg‘ulоti ta’lim tехnоlоgiyasining mоdеli

O‘quv vaqti: 80 minut	Talaba sоni