Al-bukhariy university

“Qur’oni karim” va “Hadisi sharif” – axloqiy-ma’naviy fikrlar maktabi;

“Hadis” esa arabcha so‘z bo‘lib, “so‘z, hikoya, naql, rivoyat” singari ma’nolarni anglatadi. Islom dini ta’limoti bo‘yicha fiqh ilmi uchun eng asosiy manba bu - “Qur’on”dir. Hadislar ana shu muqaddas asardan keyingi o‘rinda turuvchi mo‘’tabar g‘oyaviy asos hisoblanadi. Hadislar Muhammad payg‘ambarimizning hayoti va faoliyati, shuningdek, uning turli insoniy fazilatlari, xilma xil diniy, falsafiy, axloqiy-ta’limiy mavzularda aytgan fikrlari, bergan ko‘rsatmalarining majmui, yig‘indisidir. Islomiy adabiyotlar hadislarning yuzaga kelishini uch omil bilan ko‘rsatishadi:

1.Muhammad payg‘ambarning aytgan so‘zlari;
2.Payg‘ambarimizning o‘z hayoti davomida qilgan ishlari;
3. Payg‘ambarimiz tomonidan kechirilgan, kuzatilgan va ta’qiqlanmagan ishlar.
Yuqoridagi har uch holatning har biri “sunnat” deyiladi. “Sunnat” arabcha so‘z bo‘lib, uning lug‘aviy ma’nosi “yo‘l, ravish, odat” demakdir. Uning umumiy ma’nosi esa, payg‘ambarimiz Muhammad sallollohu alayhi va sallamdan meros qolgan urf-odatlardir. Ularni imkon qadar bajarish, har bir mo‘min kishi uchun vojibdir. Ularda islom diniga oid ahkom-hukmlar, ularning talqini, xususan, farz, vojib, sunnat, halol, harom, makruh kabi me’yorlar va ularning izohi o‘z aksini topgan.
“Qur’oni karim” va “Hadisi sharif” – axloqiy-ma’naviy fikrlar maktabi;

“Hadis” esa arabcha so‘z bo‘lib, “so‘z, hikoya, naql, rivoyat” singari ma’nolarni anglatadi. Islom dini ta’limoti bo‘yicha fiqh ilmi uchun eng asosiy manba bu - “Qur’on”dir. Hadislar ana shu muqaddas asardan keyingi o‘rinda turuvchi mo‘’tabar g‘oyaviy asos hisoblanadi. Hadislar Muhammad payg‘ambarimizning hayoti va faoliyati, shuningdek, uning turli insoniy fazilatlari, xilma xil diniy, falsafiy, axloqiy-ta’limiy mavzularda aytgan fikrlari, bergan ko‘rsatmalarining majmui, yig‘indisidir. Islomiy adabiyotlar hadislarning yuzaga kelishini uch omil bilan ko‘rsatishadi:

1.Muhammad payg‘ambarning aytgan so‘zlari;
2.Payg‘ambarimizning o‘z hayoti davomida qilgan ishlari;
3. Payg‘ambarimiz tomonidan kechirilgan, kuzatilgan va ta’qiqlanmagan ishlar.
Yuqoridagi har uch holatning har biri “sunnat” deyiladi. “Sunnat” arabcha so‘z bo‘lib, uning lug‘aviy ma’nosi “yo‘l, ravish, odat” demakdir. Uning umumiy ma’nosi esa, payg‘ambarimiz Muhammad sallollohu alayhi va sallamdan meros qolgan urf-odatlardir. Ularni imkon qadar bajarish, har bir mo‘min kishi uchun vojibdir. Ularda islom diniga oid ahkom-hukmlar, ularning talqini, xususan, farz, vojib, sunnat, halol, harom, makruh kabi me’yorlar va ularning izohi o‘z aksini topgan.
Xulosa

Xulosa o’rnida shuni aytish kerakki, tasavvuf bir yo‘nalishdagi ta’limot bo‘lmagan, uning shox va shoxchalari ko‘p. Ammo bizni qiziqtirayotgan narsa uning mohiyati va haqiqati, xalq qalbidan joy olgan insonparvarlik g‘oyalari, ulug‘ adiblarga ilhom bergan Soflik, Haqiqat, Go‘zallik, Kamolot ideali, shu ideallarga bo‘lgan cheksiz muhabbatdir.

Tasavvuf islomiy manbalar, ya’ni “Qur’oni karim va “Hadis”lar asosiga qurilgan. Tasavvuf shu islomiy manbalar hosilotidan, mazmunidan ozuqa olgan hamda oladi va ular bilan hamohanglikda, bir-biridan ajralmagan holda taraqqiy etgan, taraqqiy etadi, deb aytish mumkin.